Sıfır otoda vatandaşın çilesi bitmiyor. Piyasada ‘araç yok’ algısı yaratan bayiler şimdi de müşteriden ‘sıra parası’ istiyor. 5 ay sonra gelecek araç için kimi bayi 50 bin TL, kimi 100 bin TL ‘sıra parası’ alıyor.
Otomotiv sektöründe sıfır araç fırsatçılığı dur durak bilmiyor. Pandemide çip krizini bahane ederek fiyat artıran ardından da ‘piyasada araç yok’ algısı oluşturan fırsatçı bayiler, tüm yaptırımlara rağmen arkadan dolaşmanın yolunu buluyor.
Kur artışı sonrası zamlanan araçların fiyatına bir de piyasada 20-30 bin TL olan aksesuarları 200 bin lira olarak ekleyen bayilerin son oyunu ise araç sırası oldu.
MODELE GÖRE DEĞİŞİYOR
Bayiye sıfır araç almak için giden müşterilerine kendilerinin oluşturduğu sırada bekleyenler listesini gösteriyorlar. Fırsatçılar, sıraya girip listeye adını yazdırmak isteyen alıcılardan da 50 bin ila 200 bin TL arasında ‘sıra parası’ istiyor.
Üstelik, bu ücret otomobil fiyatına dahil değil! Sistem şöyle işliyor: Bir müşteri araç almak için bayiye gittiğinde bayi bir liste gösteriyor. “Bu listeye artık yeni müşteri yazamıyoruz. Bir sonraki listemiz de dolmak üzere.
Eğer listeye adınızı yazdırmak istiyorsanız 50 bin TL alıyoruz. Sırada 50 kişi var. Ancak 10 araç gelirse listedeki ilk 10 kişiye vereceğiz. Sonra gelenleri de size vereceğiz. Eğer listede öne çıkmak istiyorsanız 100 bin TL ödeyin sizi listede öne çekelim” diyorlar.
Bayinin listeye almak için müşterilerinden talep ettiği ücret aracın modeline göre değişiklik gösteriyor. Listeye girebilmek için para vermeyi kabul eden alıcıdan 50 ila 100 bin TL arasında para alan bayi, alıcıyı en az bir ay bekletiyor. Bu süre zarfında peşin aldığı parayı ise dolar ya da altına yatırarak kazanıyor.
5 AYDA 445 BİN SIFIR ARAÇ
Dünyada çip krizinin aşılmaya başlanmış olmasına rağmen “Araç yok” algısını sürdüren bayileri rakamlar da yalanlıyor.
Sektörden edinilen bilgilere göre, birçok bayi bu yolla ayda ortalama 500 bin ila 1 milyon TL’yi alıyor ve kullanıyor. Kurda son günlerde yaşanan hareketlilik de dikkate alındığında bayi her yerden tatlı kârını cebine atıyor.
Öyle ki Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin yayımladığı rapora göre Türkiye’ye gelen sıfır araç sayısı bu yılın ilk 5 ayında, çip krizinden önceki yıl olan 2018’in ilk 5 ayını da aşmış durumda. 2018 yılının ilk 5 ayında ithal ve yerli üretim olarak 302 bin 311 araç satılırken, bu rakam 2022’nin aynı döneminde 277 bin 252 oldu.
Bu yılın ilk 5 ayında ise 445 bin araç piyasaya satılarak pandemide yaşanan çip krizinden önceki rakam dahi aşıldı, rekor kırıldı.
DEVLET GİZLİ DENETİM YAPSIN
Bayilerin fırsatçılıkta sınır tanımaz hale geldiğini belirten Zengin Otomotiv’in sahibi Hasan Zengin, “Ben 40 yıldır bu işi yapıyorum. Böyle bir dönem hiç yaşamadık. Bayiler artık iyice azıttı.
Hem insanlara araç vermiyorlar almak isteyeni de aksesuar satışı adı altında resmen soyuyorlar. Piyasada 1.500 TL olan bagaj havuzunu 20 bin TL’ye zoraki satan mı ararsınız, sıfır araca 1.500-2.000 lira olan pasta cilaya 25 bin isteyen mi? Bunu yaptırmam diyene zaten araç yok.
Asla araç satışı yapılmıyor. Siz liste fiyatının üzerine aksesuar adı altında en az 100 bin lira fazladan vermek zorundasınız ki aracı alabilirsiniz” dedi. Bayilerin her türlü yaptırımı deldiğini anlatan Zengin, “Devlet bayilere denetimleri artırmalı.
Ancak bu denetimleri ellerinde çantayla giderek yaparlarsa hiçbir şey göremezler. Gelen zaten bakanlık. Onlara ‘Hay hay efendim’ diyerek hiç usulsüzlük yapmıyorlarmış gibi gösteriyorlar.
O nedenle gizli denetim yapmak zorunda devlet. Müşteri gibi bayileri dolaşacak. Asla renk vermeyecek. O zaman bayilerin tüm oyunlarını görür” ifadelerini kullandı.
