Kurdaki hızlı yükselişin yanı sıra, maliyetlerdeki artış ve belirsizlik riskleriyle uzun süredir unutulan yabancı para krediler yeniden canlanmaya başladı.
TL cinsi ticari kredi faizlerinin yüzde 51’e dayanması finansman ihtiyacı olan şirketlerin son yıllarda uzaklaştığı yabancı para cinsi kredilere yeniden şans vermesine yol açtı. BDDK verilerine göre son 4 haftada yabancı para krediler 1.5 milyar dolar artarken TL ticari kredi büyümesinde ivme kaybı sürüyor.
Yeni ekonomi yönetimi ve Merkez Bankası’nın uyguladığı sıkı para politikası ile sadeleşme adımlarıyla bankacılık sektöründe kredi ve mevduat faizleri yükseldi. Merkez Bankası verilerine göre 3 Kasım haftası itibariyle kurumsal kredi kartı ve kredili mevduat hesabı hariç TL cinsi ticari kredi faizi yüzde 50,74’e yükseldi. Son 20 yılın zirvesine çıkan TL cinsi ticari kredi faizleri şirketlerin iştahını keserken son haftalarda yabancı para kredilerde ise hareketlenme var. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre ticari yabancı para krediler 3 Kasım haftasında 126.9 milyar dolara çıktı. Bankacılık sektörü kaynakları döviz geliri olanlar için yüksek TL faizi ortamında döviz kredisinin tekrar cazip hale geldiğini vurguladı.
TİCARİ KREDİ FAİZLERİNDE HAFTALIK ARTIŞ 1.81 PUAN
Hazirandan bu yana yapılan 26.5 puanlık artırımla Merkez Bankası politika faizini yüzde 35’e çıkardı. Bu dönemde hem tüketici ve ticari kredi faizleri yükseldi hem de son atılan sadeleşme adımlarıyla mevduat faizleri geriden de olsa bu yükselişe eşlik etti. Merkez Bankası verilerine göre ihtiyaç kredi faizi 3 Kasım haftasınnda yüzde 60,21’e yükseldi, TL cinsi ticari kredi faizi yüzde 51,14’ü gördü. İhtiyaç kredi faizi ekim başından kasım başına hafif bir gerileme yaşasa da ticari kredi faizlerinde kasım ayı sert bir yükselişle başladı. Kurumsal kredi kartı ve kredili mevduat hesapları hariç TL cinsi ticari kredi faizi de yüzde 50,74’e çıktı. Bu 27 Ekim haftasındaki yüzde 48,93 seviyesine göre ise 1.81 puanlık bir artış yaşandı. Merkez Bankası’nın son attığı sadeleşme adımı sonrasında ise gerileyen 3 aya kadar vadeli mevduat faiz oranları da hareketlendi ve 3 Kasım itibariyle bir önceki haftaya göre 2.78 puanlık artışla yüzde 44,5’e çıktı. Toplam TL mevduat faiz oranı ise 2.55 puanlık yükselişle yüzde 40,08’e yükseldi.
KAMU VE ÖZELDE TİCARİ KREDİ BÜYÜMESİ FRENE BASTI
Özellikle ticari kredi faizlerinde yükseliş kredi iştahını da köreltti. Merkez Bankası verilerine göre 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış ticari kredi büyümesi 3 Kasım haftasında yüzde 18,94’e indi. Bir önceki hafta yüzde 20,5 seviyesindeydi. Kamu bankalarında 13 haftalık yıllıklandırılmış ticari kredi büyümesi yüzde 20,93’e inerken 27 Ekim haftasında büyüme oranı yüzde 22,5 seviyesinde bulunuyordu. Özel bankalarda ise ticari kredilerde ekim ortasından itibaren ivmelerenen büyüme 3 Kasım haftasında yine frene bastı. Özel bankalarda 3 Kasım haftasında 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış ticari kredi büyümesi yüzde 16,47’ye indi. Bankacılık sektöründe toplam kredi büyümesi de 27 Ekim haftasındaki yüzde 21,4’ten 3 Kasım haftasında yüzde 20,26’ya geriledi.
BDDK verileri TL ticari kredi hacminde ise hafif de olsa yükseliş yaşandığını gösteriyor. 3 Kasım haftasında bir önceki haftaya göre TL cinsi ticari kredi hacmi 18.1 milyar lira artarak 4 trilyon 950 milyar 33 milyon dolara yükseldi. 27 Ekim haftasında 20 Ekim haftasına göre 50.4 milyar liralık bir artış yaşanmıştı. 20 Ekim haftasında ise 13 Ekim haftasına göre 28.3 milyar liralık bir artış oldu. TL cinsi ticari kredilerde haftalık yükseliş seçim öncesi döneme göre ise oldukça hız kaybetti.
4 HAFTADA YABANCI PARA KREDİLER 1.5 MİLYAR DOLAR ARTTI
Ticari kredilerdeki yüksek faizler döviz geliri ve kredi ihtiyacı olan özel sektörün yönünü yeniden döviz kredilerine dönmesine neden oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verilerine göre 3 Kasım haftasında yabancı para cinsi krediler 126 milyar 884 milyon dolara yükseldi. Geçen yıl sonunda 133.4 milyar dolar seviyesinde olan yabancı para cinsi ticari krediler özellikle haziran ayından bu yana gerileme yaşamış ve ekim başında 125.4 milyar dolara kadar inmişti. Son 4 haftada ise yabancı para kredilerde kesintisiz yükseliş sürüyor. 6 Ekim’de 125.4 milyar dolara inen yabancı para ticari krediler 13 Ekim’de 125.46 milyar dolara, 20 Ekim’de 125.95 milyar dolara, 27 Ekim’de 126.4 milyar dolara çıktı. 3 Kasım’da ise 126.88 milyar dolar aşıldı. 4 haftada 1.5 milyar dolarlık artış gözlendi. Bankacılık sektörü kaynakları ticaretin, yatırımın finansmanında, döviz geliri olan firmalar için döviz kredinin hep talep gördüğünü dile getirerek sadece gevşek para politikası sebebiyle TL kredi kullanmanın özel sektör daha karlı hale geldiğini hatırlattı. Kaynaklar, şimdi tekrar ortodoks ve piyasa koşullarına paralel para politikası uygulandığı için döviz kredisi daha çok kullanılıyor gibi göründüğünü vurgulayarak “Esasında olan ise yüksek faizle TL kullanma iştahının düşmesi. Döviz kredisi, döviz geliri olanlar için, tekrar cazip hale geldi özetle” diye konuştu.
