Türkiye için 550 milyon dolarlık çağrı

Deprem bölgesinde sürdürülebilir toparlanmayı destekleyecek 31 proje belirleyen Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), bu projelerin hayata geçmesi için 550 milyon dolarlık uluslararası fon çağrısında bulunuyor.

AA muhabirinin UNDP’den aldığı bilgilere göre, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından UNDP, Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası ve Avrupa Birliği’nin (AB) desteğiyle hazırlanan “Türkiye’de Deprem Sonrası Toparlanma ve Yeniden İmar Değerlendirmesi (TERRA)” başlıklı raporda, afetin yarattığı hasar ve zararın 103,6 milyar doları bulabileceği hesaplandı.

Rapor, 20 Mart’ta Brüksel’de gerçekleştirilen ve Türkiye’de deprem sonrası toparlanmayı desteklemek için 6,5 milyar dolar taahhüt edilen Uluslararası Bağışçılar Konferansı’nda açıklandı.

UNDP, raporun bulgularına dayanarak Türkiye’de deprem sonrası sürdürülebilir toparlanma ve yeniden inşanın sağlanması için 31 proje uygulamayı öneriyor.

Bu projeler, “yeniden daha iyi inşa” kapsamında, konutlar ve altyapının fiziksel olarak yeniden inşasının yanı sıra geçim kaynakları, kamu hizmetleri ve sosyal hizmetlerin de canlandırılmasını hedefliyor.

UNDP, söz konusu projelerin hayata geçirilmesi için uluslararası camiaya 550 milyon dolarlık fon çağrısında bulunuyor.

“İNSANLARIN BİR AN ÖNCE NORMAL YAŞAMA DÖNMEYE İHTİYAÇLARI VAR”

UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, depremin yarattığı yıkımın eşi benzeri görülmemiş boyutlarda olduğunu belirterek, “Bu nedenle, uluslararası bağışçılardan da eşit derecede eşi benzeri görülmemiş taahhütler bekliyoruz. Yeniden inşa, salt tuğla ve harç değildir, yaşamları ve geçim olanaklarını da içerir. İnsanların düzenli gelir getiren güvenli istihdama, sağlık hizmetleri ve eğitim gibi kamu hizmetlerine, alışveriş, dinlenme ve sosyalleşme olanaklarına, yani bir an önce normal yaşama dönmeye ihtiyaçları var.” diye konuştu.

Vinton, UNDP olarak bölgede, toparlanma ve yeniden inşa çabalarının merkezine insanı koyan projeler üzerinde çalışmaya devam ettiklerini bildirdi.

SÜRDÜRÜLEBİLİR TOPARLANMAYI HEDEFLEYEN PROJELER HAKKINDA

UNDP’nin deprem bölgesinde sürdürülebilir toparlanma için önerdiği 31 proje, 4 ana başlık altında toplanıyor.

Bunlardan ilki olan hükümet liderliğindeki toparlanma planlaması başlığındaki 5 proje, bilgi ve koordinasyon merkezlerinin kurulması yoluyla katılımcı yönetişimin ve barışçıl toparlanmanın desteklenmesi, deprem sonrası durumlarda insan haklarının korunmasının güçlendirilmesi ve veri yönetişimi yoluyla etkin yardım ve hizmet planlaması alanlarına odaklanıyor.

Kritik altyapının restorasyonu ve kültürel mirasın korunması başlığı altındaki 12 proje, deprem sonrası sürdürülebilir toparlanma için kültürel mirasın restorasyonu, enkazın sürdürülebilir yönetimi, atık ve su arıtma yönetim sistemlerinin restorasyonu, doğal varlıkların ve geçim kaynaklarının rehabilitasyonu, sıfır emisyon binalarla yeniden inşayı içeriyor.

Geçim kaynakları ve sosyoekonomik iyileşmenin desteklenmesi kapsamındaki 10 projeyle, acil istihdam ve kritik geçim kaynakları altyapısının rehabilitasyonu yoluyla etkilenen bölgelerde ekonomik faaliyetlerin hızlı bir şekilde başlatılması, küçük işletmelerin toparlanması ve yerinden olan çalışanların iş hayatına yeniden entegre edilmesi hedefleniyor.

Kırılgan grupların desteklenmesini hedefleyen 4 proje ise engelli bireylerin sosyal ve yasal olarak desteklenmesi, depremzedelere psikolojik desteğin artırılması ve depremden etkilenen toplulukların dayanıklılığının artırılmasına odaklanıyor.

Söz konusu projelerin nasıl uygulanacağı ve yatırım maliyetlerine ilişkin detaylı bilgiler, UNDP’nin internet sitesinden paylaşılacak.

Türkiye’de 11 ili etkileyen Kahramanmaraş merkezli depremler 50 binin üzerinde can kaybına yol açarken, UNDP verilerine göre deprem 3,3 milyon insanı yerinden etti.

Deprem sonrası, 301 bin binanın yıkık, acil yıkılacak durumda ya da orta hasarlı olduğu tespit edildi.