Hukukçular ve bilim insanları, tüm dünyanın tartıştığı bu sorunun yanıtını Hürriyet’ten Meltem Özgenç ve Mesut Hasan Benli’ye yanıtladı …
Hukukçular ve bilim insanları, tüm dünyanın tartıştığı bu sorunun yanıtını Hürriyet’ten Meltem Özgenç ve Mesut Hasan Benli’ye yanıtladı;
Ankara Barosu Lideri Erinç Sağkan: Aşısızlara yasak getirilmesi hususu değerlendirilirken öncelikle mevzunun kamusal alan ve özel alan olmak üzere ayrılarak kıymetlendirilmesi gerekiyor. Kamusal alan dediğimiz, yani kaynağını anayasamızdan alan, temel hak ve özgürlüklerin kamu hizmeti boyutunun yasal bir düzenleme olmaksızın sonlandırılması mümkün değildir. Kaldı ki bu yasal düzenleme ile getirilen sonlandırmanın da bir hakkın özüne dokunmaksızın ve ölçülülük unsuru doğrultusunda Anayasa’ya muhalif olmaması gerekir.
Bu kapsamda örneğin eğitim hakkı, sıhhat hakkı üzere kamusal hizmetlerde aşılı ya da aşısız vatandaş ayrımı yapılamaz, çünkü bu mevzuda bir yasal düzenleme bugüne kadar yapılmamıştır. Özel dal alanına giren bahislerde ise (restoranlar, cümbüş merkezleri, AVM’ler gibi) mevzunun kamu sıhhati üzere çok kıymetli bir probleme tekabül ediyor olması nedeniyle, bir kişinin aşı olup olmamasının yalnızca kendisini ilgilendiren bir durum değil, o toplumda yaşayan herkesi ilgilendiriyor olması nedeniyle makul ve ölçülü önlemlerin alınabileceğini düşünüyorum. Fakat bu mevzunun da ayrımcılık yasağı üzere ileride berbata kullanımının önünü de kesmek maksadıyla, yasal bir düzenleme ile yapılması hukuk devleti olmanın bir gereğidir.
ÖZEL HAYATI İHLAL ETMEZ
Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Ersan Şen: Zarurî aşı, Anayasa husus 20 ile garanti altına alınan özel hayatın kapalılığını ihlal etmez. 20’nci hususun 2’nci fıkrasında ‘genel sağlık’ bir sınırlama sebebi olarak sayılmıştır. Bu açıdan tehlikeli salgın hastalık kabul edilen COVID-19’a karşı getirilecek aşı zaruriliği, ‘Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması’ başlıklı Anayasa unsur 13’e de uygun olacaktır.
Düzenlemeler ve içtihatlar ışığında zarurî aşı uygulamasının getirilmesi mümkündür. Anayasanın ilgili kararları ile 1593 sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu’nda işaret edilen düzenlemeler doğrultusunda, muhtemel bir mecburî aşı uygulamasının getirilmesi halinde, Anayasaya tersliğin oluşmayacağı sonucuna varılabilir. Ayrıyeten; aşı zorunluluğunun yerine getirilmesi için ek önlemler alınarak, haklı mazeret olmaksızın aşı yaptırmayanların aşikâr hizmetlerden yararlanmaları yahut belirlenen yerlere giriş çıkışları engellenebilir. Lakin mecburî aşı uygulamasının getirilmesi sonrasında hak ihlallerinin ortaya çıkabileceği açıktır.
Bu tıp ihlallerin önlenebilmesi için, hem tıbbi önlemler ve hem de zarurî aşı uygulaması ile sonuçları bakımından daha açık, öngörülebilir ve anlaşılabilir yasal desteğe gereksinim olduğu görülmektedir.
AŞI PASAPORTU GEREKEBİLİR
Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Kenan Midilli: Pek çok ülkede aşı pasaportu ya da son 48-72 saat içinde alınmış bir negatif test sonucunun olması mecburiliği uygulanıyor. Emsal tedbirler eğitim periyodunun başlaması ya da olay sayılarına nazaran daha erken bir devirde bizim ülkemizde de gerekli olacaktır. Konser, sinema, tiyatro, kongre ve maçlar üzere belirli bir kişi sayısının üzerinde iştirakin olduğu toplu etkinlikler için bu kuralların uygulanması, aşı tereddütü yaşayanlara teşvik edici olacaktır.
BAKANLIK: İKNA USULÜNE DEVAM
Sıhhat Bakanlığı Yetkilileri: Bakanlığın gündeminde, rastgele bir yasak fikri bulunmuyor. Aşılamanın ikna formülüyle ilerlemesi konusunda kararlıyız. Bunun en değerli nedeni de sıhhatin anayasal olarak korunan bir hak olması.
ACUN AŞI OLANLARI DOMİNİK’E GÖTÜRSÜN
Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Balık: Ben yasaklardan evvel aşıyı teşvik edici sembolik ödüllendirmelerin uygulanmasının denenmesini öneriyorum. Örneğin maçlarda, konserlerde, sinema ve tiyatrolarda koltukların en azından yüzde yirmisi çift doz aşılılara fiyatsız olmalı. Telefon şirketleri iki doz aşı yaptıranlara bir ölçü fiyatsız kontör vermeli. Acun Ilıcalı 15 gün içinde çift doz aşı dokümanları ile kendisine başvuranlar ortasından çekilecek kura ile bir uçak dolusu kişiyi Survivor izlemeye Dominik’e götürme daveti yapabilir. Şayet bunlar işe yaramazsa tekrar kapanmamak için çift doz aşı zaruriliği düşünülebilir.
