AB vatandaşlarına 72 saatlik erzak stoklama çağrısı

Avrupa Komisyonu tarafından açıklanan ilk hazırlık stratejisinde, vatandaşların kriz anlarında daha dayanıklı olabilmesi için “proaktif önlemler” almasının teşvik edilmesi gerektiği belirtildi. Strateji kapsamında, bireylerin acil durum planları oluşturması ve temel malzemeleri depolaması önerildi.

AB’nin bu adımı, Almanya ve İskandinav ülkelerinin kriz anlarında vatandaşlarını bilgilendirmek için yürüttüğü çalışmalardan esinlenerek hazırlandı. Bu ülkeler, halkı olası askeri saldırılar veya ulusal krizler konusunda bilinçlendirmek amacıyla broşürler dağıttı ve özel mobil uygulamalar geliştirdi.

AB’nin Kriz Yönetimi ve Hazırlık Komiseri Hadja Lahbib, “Üye ülkelere diyoruz ki: 72 saatlik kendi kendine yetebilirlik en iyi tavsiyemiz” ifadelerini kullandı. Vatandaşların hangi malzemeleri stoklaması gerektiği sorulduğunda ise, sosyal medya hesabında paylaştığı bir videoyu işaret etti.

Söz konusu videoda Lahbib, kimlik belgelerini su geçirmez bir kapta saklamaktan konserve gıda, şişelenmiş su, kibrit, çakı, nakit para, ilaç, radyo ve hatta oyun kartları bulundurmanın önemine kadar çeşitli önerilerde bulunuyor.

ACİL DURUMLAR İÇİN KOORDİNASYON

Hazırlık stratejisi, iklim krizinin şiddetlendirdiği aşırı hava olayları, salgın hastalıklar, siber saldırılar ve olası askeri işgaller gibi geniş kapsamlı risklere karşı AB çapında daha iyi bir koordinasyon sağlamayı amaçlıyor.

Komisyon tarafından yayımlanan belgede, “Bir veya daha fazla üye devleti etkileyebilecek büyük çaplı, çok sektörlü olaylara ve krizlere, silahlı saldırı ihtimali de dahil olmak üzere, hazırlıklı olmalıyız” ifadelerine yer verildi.

Bu kapsamda, AB genelinde kriz farkındalığını artırmak için “hazırlık günü” düzenlenmesi, konunun okul müfredatına dahil edilmesi ve temel hammaddeler, barınaklar, jeneratörler ile “muhtemelen” gıda ve suyu kapsayan bir “stoklama stratejisi” geliştirilmesi öneriliyor.

ASKERİ MÜDAHALEYE KARŞI HAZIRLIK PLANI

AB’nin sivil veya askeri hizmetler üzerinde doğrudan yetkisi bulunmuyor, ancak COVID-19 salgını sırasında ortak aşı ve tıbbi ekipman alımları gibi kriz yönetimi alanında daha etkin bir rol üstlenmişti. Şimdi ise, geçen yıl eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö tarafından hazırlanan bir raporda, AB’nin bir üye devlete yönelik silahlı saldırı durumunda nasıl bir yol izleyeceğine dair “net bir planı olmadığı” belirtilmesinin ardından bu alanda daha fazla adım atmak istiyor.

Ancak planlar, AB üyesi ülkeler arasında farklı tepkilere yol açtı. Geçen hafta Avrupa Komisyonu, askeri harcamalara yönelik programını “Avrupa’yı Silahlandır” olarak duyurmuş ancak İtalya ve İspanya’dan gelen tepkiler üzerine programın adını “Hazırlık 2030” olarak değiştirmişti.

Öte yandan, Kuzey Avrupa ülkeleri uzun süredir kriz hazırlığı konusunda öncü rol üstleniyor. İsveç’te yetkililer vatandaşlara su, yüksek kalorili gıda, battaniye ve alternatif ısıtma kaynakları stoklamalarını tavsiye ediyor. Norveç ise nükleer tehdit durumunda iyot tabletleri gibi hayati ilaçların bulundurulmasını öneriyor. Almanya’da hanelerin bodrum veya garajlarını sığınak olarak kullanacak şekilde düzenlemesi teşvik edilirken, Polonya yeni inşa edilen binalarda güvenli sığınak zorunluluğu getirdi.

MİNZATU’DAN ‘SİGORTA’ BENZETMESİ

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Roxana Mînzatu ise alınan önlemlerin “gereksiz korku yaymak” olarak değerlendirilmesine karşı çıktı. Mînzatu, “Bu, tıpkı kaza sigortası yaptırmak gibi bir şey. Başınıza gelmesini beklediğiniz için değil, olası zararları en aza indirmek için yapıyorsunuz” dedi.

Ancak Mînzatu, kendisinin üç günlük bir stok hazırlığı yapmadığını, bunun nedeninin sık seyahat eden biri olması olduğunu belirtti. “Ben, hazırlık yapmamız gerektiğine dair iyi bir örneğim” ifadelerini kullandı.

Lahbib ise kendi 72 saatlik stokunu hazırladığını ve içinde “Pasta alla puttanesca yapmak için gerekli malzemelerin de bulunduğunu” söyleyerek, her ülkenin coğrafi ve stratejik durumuna göre farklı ihtiyaçları olabileceğini dile getirdi.

Belçikalı komiser, Finlandiya’da gençlerin silah kullanmayı öğrendiğini hatırlatarak, “Ancak bunun Fransa veya Belçika’da uygulanması gerektiğini sanmıyorum, en azından şimdilik. Ülkeden ülkeye değişen durumlar var, ama birbirimizden öğrenecek çok şeyimiz var” dedi.

Strateji belgesinin yayımlandığı gün, Danimarka Savunma Bakanlığı da kadınlar için zorunlu askerlik uygulamasını iki yıl erkene çektiğini duyurdu. Buna göre, 1 Temmuz 2025 sonrası 18 yaşına giren kadınlar da zorunlu askerlik için kura sistemine dahil edilecek. Bu uygulama halihazırda erkekler için yürürlükte bulunuyor.