İhbar tazminatı, iş akdini fesheden tarafın karşı tarafa ödemekle yükümlü olduğu bir tazminattır. Emeklilik gerekçesi ile işten ayrılanlar ise bu tazminatı alamaz.
İş Kanunu’na göre belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce karşı tarafa bildirim zorunluluğu bulunuyor. Bildirimi, iş akdini fesheden tarafın yapması gerekir. Süresi belli olan sözleşmelerde önceden bildirimde bulunulması gerekmez.
Kanuna göre bildirim (ihbar) süreleri, işçinin o işyerindeki çalışma süresine göre belirlenir. İşyerindeki çalışma süresi 6 aydan az sürmüş işçinin bildirimi 2 hafta önceden yapılmalıdır. İşi 6 aydan 1.5 yıla kadar sürmüş işçi için 4 hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş işçi için 6 hafta; 3 yıldan fazla sürmüş işçi için de 8 hafta önce bildirim yapılması zorunludur. Kanun ile belirlenmiş bu süreler bireysel veya toplu iş sözleşmesiyle uzatılabilir ancak azaltılamaz.
BİLDİRİM YAPMAYAN TARAF TAZMİNAT ÖDER
Kanuna göre bildirimde bulunması gerektiği halde yükümlülüğünü yerine getirmeyen taraf, bildirim süresine karşılık gelen ücret tutarında ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Bildirim süresine uyulması halinde tazminat ödeme yükümlülüğü ortaya çıkmaz. Çalışanlar ihbar tazminatı ödemek zorunda kalmamak için bildirim sürelerine dikkat etmelidir.
EMEKLİLİK GEREKÇESİ İLE İŞTEN AYRILANA İHBAR TAZMİNATI ÖDENİR Mİ?
İş Kanunu uyarınca bazı durumlarda iş akdini feshederken önceden karşı tarafa bildirimde bulunma zorunluluğu bulunmamaktadır. Deneme süresi içinde işten ayrılanlar, kadın çalışanlar resmi nikâh kıydıktan sonraki bir yıl içinde evlilik gerekçesiyle işten çıkarken, askerlik nedeniyle işten ayrılırken, ya da emeklilik gerekçesiyle işten ayrılırken işçinin önceden bildirimde bulunması gerekmez.
Bu sebeplerle işten ayrılan işçi için işverenin ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü de söz konusu olmaz.
HAKLI NEDENLE FESİH YAPAN İŞÇİ İHBAR TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
İşveren haklı sebeple iş akdini feshederken ihbar süresine uymak veya ihbar tazminatı ödemek zorunda değil. İşçinin de haklı fesih yaparken ihbar süresine uyma yükümlülüğü bulunmuyor.
Haklı fesih yapan işçi kıdem tazminatına hak kazanır ancak ihbar tazminatı alamaz.
İHBAR TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İhbar tazminatının hesabında, normal ücrete ek olarak işçiye sağlanmış para veya para ile ölçülmesi mümkün olan menfaatler de göz önünde bulundurulur. Yemek, ulaşım, yakacak gibi düzenli ödemelerin de ihbar tazminatına dahil edilmesi gerekir.
Brüt ihbar tazminatından gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapıldıktan sonra net tutar ödenir. İhbar tazminatından sosyal güvenlik primi kesilmez.
