Sıhhat Bakanlığının Covid-19 geçiren hastaların denetim ve takibi için birincisini Ankara’da açtığı Covid-19 Takip Merkezi’ne yaklaşık 10 ayda …
Sıhhat Bakanlığının Covid-19 geçiren hastaların denetim ve takibi için birincisini Ankara’da açtığı Covid-19 Takip Merkezi’ne yaklaşık 10 ayda başvuran hastaların büyük çoğunluğunun ortak şikayeti nefes darlığı oldu.
Başkent’te Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi bünyesinde kurulan Covid-19 Takip Merkezi, 1 Aralık 2020 tarihinden itibaren hizmet vermeye başladı. Pilot uygulama olarak birinci kurulan merkezde yaklaşık 10 aylık mühlet boyunca yapılan çalışmalar hakkında İhlas Haber Ajansı muhabirine bilgi veren Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Covid-19 Takip Merkezi uzmanlarından Dr. Canan Emiroğlu, Covid-19 Takip Merkezi’ne müracaat yapan hastaların genelde en çok şikayette bulunduğu rahatsızlığın nefes darlığı olduğunu, bunu kas ve eklem ağrılarının, saç dökülmelerinin, tat ve koku kayıplarının, nörolojik, ruhsal ve dermatolojik birçok durumun takip ettiğini aktardı. Dr. Emiroğlu, “Aralık 2020 tarihinden itibaren biz Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Sıhhat Bakanlığının pilot uygulama olarak başlatması ile biz de misyona başladık. O tarihten itibaren Covid-19 nedeniyle hastanede yatarak tedavi gören hastaları değerlendirmeye aldık. Bu hastalarımız birinci gelişlerinden itibaren 1 ay, 3 ay ve 6 ay sonra, tekrar ikinci 6 ay halinde 2 yıllık bir tedavi mühletleri planlanıyor. Bu aralık ayı prestijiyle birinci yıl yani 5 vizitelik tedavileri tamamlanmış olacak” tabirlerini kullandı.
“Gelenlerin büyük bir kısmının semptomlarında düzelmeler fark ediyoruz”
Merkezlere tedavi emelli müracaatın büsbütün gönüllülük asıllı olduğuna dikkat çeken Dr. Emiroğlu, “Katılım epey âlâ, gönüllülük temeline nazaran geldikleri için biz randevu verip davet ediyoruz. Yaklaşık üçte ikisi bizim kayıtlarımıza nazaran kesin olarak devam ediyor. Üçte biri de muhtemelen iyileştikleri ve şikayetleri fazla kalmadığı için gelmemeyi tercih ediyor. Gelenlerin büyük bir kısmının semptomlarında düzelmeler fark ediyoruz. En başta geldikleri vakit bilhassa teneffüs yolu, akciğer tutulumuna bağlı Covid-19 pnömonisi (zatürre) nedeniyle hastanede yatarak tedavi gören hastalar nefes darlığı şikayetiyle çok başvuruyorlardı. Yürürken, konutta en kolay işlerini yaparken dahi eskisi üzere olmadıklarını tabir ediyorlardı. Daha sonraki denetimlerinde bilhassa 6’ncı aydan sonra bu şikayetlerin epey azaldığını fark ediyoruz. Öbür şikayetler de birebir biçimde. Eklem ağrıları, yorgunluk, kas ağrıları, baş ağrıları, saç dökülmeleri, tat-koku alma bozuklukları; bunların vakit içerisinde bir kısmı büsbütün kayboluyor, bir kısmı da azalarak devam ediyor. Bu ortada değişik sık görülmeyen birtakım değişik şikayetleri olan hastalarımız olabiliyor. Ya da farklı sırt ağrısı ile gelen, pulmoner emboli tanısı koyduğumuz birkaç hastamıza da denk geldik. Natürel istisnai durumlar da olabiliyor” formunda konuştu.
“Yatan hastalarda en baskın şikayet nefes darlığı”
Bu merkezlere Covid-19 hastalığı nedeniyle yatarak tedavi gören hastaların kendileri tarafından davet edildiğini ve gelen hastaların tüm denetimlerinin nizamlı olarak takip edildiğini aktaran Emiroğlu, “Yatan hastalarda en baskın şikayet nefes darlığı. Akciğer tutulumu olduğu için pnömoni geçirenlerin çabucak hepsinde bu durum az ya da çok var. Tabi kronik hastalığı olan, geçmişte diyabeti, KOAH, astım üzere kronik hastalığı olan hastalarda nefes darlıkları zati mevcut olduğu için bir de üstüne Covid eklendiğinde bu hastalarımızın bir kısmı birinci devirlerde tekerlekli sandalyeler iler gelenler var ortalarında. Oksijen satürasyonları düşük olup oksijen tüpleri kucaklarında gelerek dayanak tedavileri alanlar da var. Bu küme hastalar daha istisna lakin olağan hiçbir ek hastalığı olmaksızın gelen hastalarda da bu şikayetler; bilhassa nefes darlığı, halsizlik, kas ve eklem ağrıları ön planda. Tabi bizim hasta kümemizin da yaş ortalaması yaşlı bir küme. Genç hastalarımız da vardı lakin onlar biraz daha hafif atlatıyor ve sayıları az” diye konuştu.
“Aşağı üst tüm branşlara danıştık”
Covid-19 hastalığının her bireyde farklı tesirler bırakabildiğine dikkat çeken Emiroğlu, multidisipliner bir yaklaşım içerisinde olduklarını vurgulayarak, “İlgili branşlara danışıyoruz. Zira hastaların birçok sorunları oluyor. Örneğin hastaların gözle ilgili, nörolojik ya da cilt sorunları de olabiliyor. Burada nefes darlığı nedeniyle en sık göndermek durumunda olduğumuz kısım göğüs hastalıkları oldu. Bir o kadar da yaş kümesi itibariyle kardiyolojiye gönderdik. Antikor testlerini de kan olarak incelediğimizde hastada rastgele bir şikayet olmamasına karşın yerde bir grup immünolojik sorunlar olduğunu fark ettiğimiz kümeler var. Bunlar da tekrar romatolojiye, bir o kadar hastanede ağır bakımda, serviste alışık olmadık formda yatıp çıkan hastalarda ruhsal yakınmalar var. Tıpkı formda bu türlü olduğunda psikiyatriye de konsülte ettik ve etmeye devam ediyoruz. Aşağı üst tüm branşlara danıştık” açıklamasında bulundu.
“Bu imkanı değerlendirmelerini isterim”
Buraya gelen hastaların büsbütün gönüllülük temeline nazaran müracaat yaptığını ve nizamlı takip sonucunda sıhhatlerine süratle kavuştuklarını belirten Emiroğlu, şunları kaydetti:
“Yatarak tedavi gören, aşikâr yaşın üzerinde ve kronik rahatsızlıkları olanların bu takip merkezlerinde en azından bir denetim emelli da çok kolay ulaşabileceklerini, çok kolay randevu alabileceklerini ve burada öbür polikliniklere nazaran daha uzun ve itinalı bir muayene alabileceklerini bilsinler. Yanlış anlaşılmasın her yerde kesinlikle herkes itina ile muayene ediyordur. Lakin bizim aldığımız hasta sayısı ve ayırdığımız vakit açısından, daha avantajlı bir pozisyondayız. O yüzden daha fazla vakit ayırabiliyoruz bu hastalarımıza ve konsültasyonlarını yeniden ayrıntısı bir formda yapabiliyoruz. Bu imkanı değerlendirmelerini isterim. En azından şikayetleri az bile olsa bir denetim olmuş olurlar.”
Emiroğlu ayrıyeten, Covid-19 aşılarının yararına da dikkat çekerek, “Aşılar konusuna ben de değinmek istiyorum. Bize gelen hastaların şuan takiplerinde gördüğümüz kadarıyla geçirenler son derece hassas bu bahiste ve hassas. Aşılarını da oldular. Antikor düzeylerini de takip ediyor, çok uygun çıkıyor. O yüzden gençler ve yeni geçirmekte olanlar ya da hiç geçirmemiş olanlar aşılarını olursa toplum olarak rahata ve eski günlerimize kavuşabileceğimizi umuyorum” dedi.
Komplikasyonları en az 2 yıl boyunca takip edilecek
Merkezde Covid-19 geçirmiş hastaların varsa hastalığa bağlı komplikasyonları en az iki yıl boyunca takip edilecek ve mümkün sıhhat problemlerine erken müdahale edilecek. Tıpkı vakitte bu hastalığa yönelik sıhhat hizmet kalitesini artırmak için belirlenecek yeni siyasetlere yönelik çalışmalar yürütülecek. Merkezlerde bilimsel araştırmalara taban oluşturacak yeni metotlar de geliştirilecek.
Merkez büsbütün gönüllülük aslına nazaran davet yoluyla çalışıyor. Covid-19 geçirmiş vatandaşlar aranarak merkeze davet ediliyor ve randevu oluşturuluyor. Kişinin sıhhat durumu kıymetlendirilerek, gerek duyulması halinde ilgili uzmanlık alanlarına da yönlendirmeleri yapılıyor. Böylelikle Covid-19’un uzun periyotlu tesirleri yakından takip edilerek muhtemel sıhhat meselelerinin önüne geçilmiş oluyor.
