Nükleer teknolojilerle yakından ilgilenen ve yaptığı toplantılarla kamu ile özel dal paydaşlarını bir ortaya getiren Ankara Sanayi Odası (ASO …
Nükleer teknolojilerle yakından ilgilenen ve yaptığı toplantılarla kamu ile özel dal paydaşlarını bir ortaya getiren Ankara Sanayi Odası (ASO), bu sefer dördüncü kuşak nükleer reaktörlerden biri olarak bedellendirilen toryum yakıt çevrimli Ergimiş Tuz Reaktörünün (ETR) yerli ve ulusal imkanlarla geliştirmesi için harekete geçti. ASO’nun 10 yıldır nükleer teknolojiyle yakından ilgilendiğini tabir eden ASO Lideri Nurettin Özdebir, mevzuyu incelediklerinde sanayicilerin bu mevzuda çok şey başarabileceğini söyledi. Özdebir, “Türkiye’nin rahatlıkla altından kalkabileceği, yerli ve ulusal, yakıtı da ulusal olan, rezervlerimizi de kullanabileceğimiz bir santralin imalinin mümkün olabileceğini görmek beni çok heyecanlandırdı. Biz kendi imkanlarımızla bu işi yapmaya kalksak da bu türlü bir çalışmayı yapabilmek için kesinlikle ülkenizin ardınızda olması, memleketler arası regülasyonlar doğrultusunda birtakım deklarasyonlarda bulunması, ne yapılacağını anlatması lazım” diye konuştu.
5 YIL İÇİNDE PROTOTİPİ YAPILABİLİR
Mühendislik firması Figes’in kelam konusu reaktöre ait projeler yürüttüğünü söyleyen Özdebir, TÜBİTAK’ın da bu mevzuda bir çalışma başlattığını açıkladı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile hususa ait toplantı yaptıklarını vurgulayan Özdebir “Toplantıda 10 yıl üzere bir mühlet söylem edildi lakin ben endüstrimize güveniyorum; 5 yıl içerisinde, çalışacak bir prototipi ortaya çıkarabileceğimizi kestirim ediyorum” değerlendirmesinde bulundu. Projenin, kamunun dayanağı ve özel bölümün iştirakiyle yapılacak bir iş olduğunu belirten Özdebir, 10 milyon dolarlık bir devlet katkısı ile bu prototipin yapılabileceğinin altını çizdi.
TERÖRLE GAYRETTE KULLANILABİLİR
Düşük güçte reaktörlerin üretilebileceğini de tabir eden Özdebir, şunları kaydetti: “Terörle uğraş ediyoruz. Dağların başında, ulaşımın sıkıntı olduğu yerlerde askeri birliklerimiz var. Buraların hem ısınma hem de güç muhtaçlıklarını oraya konacak 20-30 megavatlık üniteyle sağlayabiliriz. Ayrıyeten, gemilerde ve denizaltılarda kullanılabilir. Hidrojen de elektrik de üretebilirsiniz. Bu türlü bir reaktöre sahip olduğunuzda kullanım alanı çok.” Nükleer santrallerin dendiğinde, akıllara herkesi korkutan Çernobil ve Fukuşima’nın geldiğini lisana getiren Özdebir, “4’üncü kuşak Ergimiş Tuz Reaktörleri, alışılmış nükleer santrallere nazaran çok daha inançlı, daha az hacme muhtaçlığı olan yapılar” dedi.
TÜRKİYE’NİN GAYESİ ‘NÜKLEER KULÜP’
Figes Nükleer Teknoloji Yöneticisi Dr. Reşat Uzmen ise “Türkiye, ‘nükleer reaktöre sahip ülkeler’ sınıfına giriyor lakin burada Nükleer Kulüp’e girmek kıymetli. ‘Nükleer Kulüp’ demek; nükleer reaktörleri, kendi teknolojisi, insanları, sermayesiyle yapabilen ülkeler kümesi demek” diye konuştu. ‘Milli Nükleer Reaktör Projesi’yle ilgili bilgiler de veren Uzmen, 4’üncü kuşak Ergimiş Tuz Reaktörünün avantajlarını, “Mevcut reaktörlerde üretilen ısının yüzde 30-33’ü elektriğe dönüşürken, bu santrallerde ısının yüzde 48’e kadarı güce dönüşecek. Münasebetiyle tıpkı güç için, daha küçük bir reaktör yapmak mümkün. Ayrıyeten, bu reaktörlerde hem ısı hem elektrik üretebiliyorsunuz. Figes olarak tasarım çalışması programı yaptık. Yakın vakitte başlıyoruz” tabirini kullandı.
AKKUYU 8 BİN KİŞİYİ İSTİHDAM EDİYOR
Türkiye, toplam 4 bin 800 megavat şurası güce sahip olacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesi ile nükleerden güç üreten ülkeler ortasına girmeye hazırlanıyor. Akkuyu NGS projesi, alanda inşaat çalışmaları yapan ve yüzde 80’ini Türklerin oluşturduğu 8 bin kişi ile ülkenin en büyük istihdam projesine dönüştü. Araştırma kuruluşu Deloitte’un Avrupa nükleer sanayisi üzerine yaptığı bir çalışmaya nazaran, nükleer güç, üretilen her terawatt saat (TWh) elektrik başına başka pak güç kaynaklarından daha fazla iş sağlıyor. Rapora nazaran, nükleer sanayi Avrupa Birliği’nde (AB) 1,1 milyondan fazla istihdam sağlıyor. Konseyi nükleer kapasitenin her bir “Gigawatt”ı, nükleer ve ilgili ekonomik dallardaki yıllık yatırımlarda 9,3 milyar avroluk bir katkı yapıyor ve yaklaşık 10 bin şahsa kalıcı istihdam sağlıyor. Nükleer sanayiye yapılan her 1 avroluk yatırım GSYİH’ya dolaylı olarak 4 avroluk katkı sağlıyor. Nükleer sanayideki her bir istihdam ise AB’de ortalama 3,2 istihdam oluşturuyor.
CEVDET FIRAT AYDOĞMUŞ
