1982 Anayasasına nazaran, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, meslek mensuplarının ortak muhtaçlıklarını karşılamak, mesleksel …
1982 Anayasasına nazaran, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, meslek mensuplarının ortak muhtaçlıklarını karşılamak, mesleksel faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halkla bağlantılarında dürüstlüğü ve inancı hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını müdafaa gayesini güden, kanunla kurulan hükmî şahıslardır.
Sıhhat alanında çok sayıda meslek ve çalışan bulunmaktadır. 11.04.1928 tarih ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Stili İcrasına Dair Kanunun ek kararında yetki ve sorumlulukları düzenlenen acil tıp teknikeri, fizyoterapi teknikeri, odyolog, diyetisyen, anestezi teknikeri, tıbbi laboratuvar teknisyeni, tıbbi görüntüleme teknikeri, diş protez teknikeri, isimli tıp teknikeri, diyaliz teknikeri, radyoterapi teknikeri, eczane teknikeri üzere sıhhat meslek mensuplarının sayısı 30’un üzerindedir (Ek m. 13).
Sayın Sıhhat Bakanının 15.12.2020 tarihinde yaptığı açıklamaya nazaran, ülkemizdeki tabip sayısı 165 bin 363, hemşire sayısı 204 bin 969 ve toplam sıhhat çalışanı sayısı ise 1 milyon 61 bin 635’tir. Sıhhat Bakanlığı datalarına nazaran, 2018 yılı prestijiyle diş tabiplerinin sayısı 30 bin 615, eczacıların sayısı 32 bin 32’dir. Sıhhat meslek mensuplarından sırf doktor, diş tabibi ve eczacılar için odalar ve birlikler kurulmuştur. Sıhhat çalışanlarının büyük çoğunluğunun, bu ortada en kalabalık sıhhat meslek mensupları olan hemşirelerin odaları ve birliği bulunmamaktadır.
Bizce, tüm sıhhat çalışanlarının odalarının ve birliklerinin olması eşitliğin gereğidir. Sıhhat alanındaki mesleksel örgütlenme, her meslek için başka odalar ve farklı bir birlik halinde yahut makul meslekler için başka odalar ve birer birlik, öteki meslekler için başka odalar ve ortak bir üst kuruluş formunda olabilir. (H. Fehim Üçışık, Sıhhat Hukuku, 4.baskı, İstanbul 2017, s. 117-118 )
TEK KANUN OLMALI
Bize nazaran, sıhhat alanındaki meslek sayısının bir epey artmış ve daha da artabilecek olmasından ötürü, her bir meslek için farklı bir kanun çıkarılması uygun sayılamaz; bir tek “Sağlık Meslekleri Mensupları Oda ve Birlikleri Kanunu” olmalıdır. Bu kanunda, her bir meslek yahut meslek kümesi mensuplarının oda ve birlikleri için gerekli düzenlemeler bulunmalı ve bir mesleğin mensupları bir vilayette muhakkak sayıya ulaştıklarında idari süreçle oda kurulabilmeli, kâfi sayı bulunmadığında esnaf ve sanatkarlar için olduğu üzere karma odalar kurulmalıdır.
İKİNCİ ODA OLABİLİR
Bizce, oda olan bir vilayette, bir oda için kâfi sayıdan çok daha fazla meslek mensubu varsa avukatların ikinci baroları üzere ikinci bir oda da kurulabilmelidir.
Yürürlükteki Türk Tabipleri Birliği Kanunu, Türk Diş Doktorları Birliği Kanunu ve Türk Eczacıları Birliği Kanunu, birçok bahiste birbirinden farklı düzenlemeler içermekte, organ isimlerinde dahi uyumsuzluklar bulunmaktadır. Mesela birebir yahut benzeri misyonları olan heyete Türk Tabipleri Birliğinde Merkez Kurulu, Türk Diş Tabipleri Birliğinde Merkez İdare Konseyi, Türk Eczacıları Birliğinde Merkez Heyeti denilmektedir.
Tabip Odası ve Diş Tabibi Odası en az 100 bireyle, Eczacı Odası ise en az 150 bireyle kurulmaktadır.
Odaların olağan genel heyetleri, Tabip Odaları ve Eczacı Odalarında her yıl, Diş Doktoru Odalarında iki yılda bir toplanmaktadır.
Oda İdare Konseyleri, Tabip Odalarında 500 üyeye kadar 5, 500’den fazla üye varsa 7 bireyden, Eczacı Odalarında 250 üyeye kadar 5, daha fazla üye varsa 7 şahıstan, Diş Tabibi Odalarında 300 üyeye kadar 5, daha fazla üye varsa 9 şahıstan oluşmaktadır.
Tabip Odası İdare Heyeti ve Eczacı Odası İdare Konseyi 15 günde bir, Diş Tabibi Odası İdare Şurası ise ayda bir olağan olarak toplanmaktadır.
Türk Tabipleri Birliğinin Büyük Kongresi her yıl, Türk Diş Tabipleri Birliğinin Genel Heyeti ve Türk Eczacıları Birliğinin Büyük Kongresi iki yılda bir toplanmaktadır.
Türk Tabipleri Birliğinin Büyük Kongresi, Oda Genel Heyetlerinizi seçtiği delegelerden ve natürel üye olan Oda Liderlerinden oluşmakta; üye sayısı 200’e kadar olan Tabip Odaları için 3 delege, 500’e kadar olanlar için 5 delege, 1.000’e kadar olanlar için 7 delege, sonraki her 1.000 üye için 1’er delege seçilmektedir.
Türk Diş Tabipleri Birliği Genel Konseyi da delegeler ve natürel delege olan Oda Liderlerinden oluşmakta; üye sayısı 200’e kadar olan Diş Tabibi Odaları 5 delege, 500’e kadar olanlar 7 delege, 1.000’e kadar olanlar 7 delege, 1.000’den sonraki her 500 üye için 1’er delege seçmektedir.
Türk Eczacıları Birliğinin Büyük Kongresi ise sırf temsilcilerden oluşmakta; üye sayısı 200’e kadar olan Eczacı Odaları 5 temsilci, 500’e kadar olanlar ek olarak her 150 üye için 1’er temsilci, 500’den fazla olanlar her 500 üye için 1’er temsilci seçmektedir.
Türk Tabipleri Birliği Merkez Kurulu 11 üyeden oluşmaktadır; misyon müddeti 2 yıldır ve haftada bir toplanmaktadır.
Türk Diş Doktorları Birliği Merkez İdare Şurası meslekte 10 yıl bilfiil çalışmış 11 üyeden oluşmaktadır; misyon müddeti 2 yıldır ve ayda bir olağan olarak toplanmaktadır.
Türk Eczacıları Birliği Merkez Heyeti meslekte 5 yılı tamamlamış 11 üyeden oluşmaktadır; misyon müddeti 2 yıldır ve 15 günde bir olağan olarak toplanmaktadır.
Bizce, tüm sıhhat meslek mensuplarının odalarının ve birliklerinin bir tek kanunda düzenlenmesi, tekrarlanmış kararlar ve birebir hususlarda gereksiz farklılıklar bulunmaması tarafından de isabetli olacaktır.
Prof. Dr. H. Fehim Üçışık
İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
