PESCO’ya katılmak için ilk adımı attık

Türkiye, Avrupa Birliği’nin NATO’ya alternatif olarak kurduğu ve 24 ülkenin iştirakiyle oluşturulan ‘Yapılandırılmış Daimi İş Birliği (PESCO) askeri yapılanmasına katılmak için birinci adımı attı. Geçen hafta Ankara’dan Hollanda’ya PESCO bünyesinde başlatılan 1 milyar dolarlık projede yer almak için mektup gönderildi. AB tarafı ise Türkiye’nin bu konsorsiyumda yer almasının PESCO ülkeleri açısından olumlu sonuç doğuracağını tabir etti. Fakat olayın perde gerisinde çok farklı nedenler olduğu ortaya çıktı. Yıllık 100 milyar dolarlık bütçesi bulunan ve NATO’yu kısmen devre dışı bırakmayı amaçlayan PESCO, 2017 yılında Türkiye’yi Akdeniz’de ve bölgesinde saf dışı bırakmak hedefiyle hareket ediyordu. O devirde PESCO’nun öncelikli maksadının Yunanistan ve Rum İdaresini, Ege ve Doğu Akdeniz’de her halde Türkiye ve KKTC’ye karşı desteklemek olduğu belirtilmişti. Türkiye’nin NATO üyesi olması nedeniyle, Akdeniz’de üzerine gidemeyen AB, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın PESCO yapılanmasıyla bunu başarmayı hedeflediği konuşuluyordu. Lakin ortadan geçen vakit ve Türkiye’nin bölgesinde askeri alanda kazandığı prestij, bu projeyi tam aksine çevirdi.

AMAÇTA GÜÇ YATAKLARI VARDI

Mevzu hakkında açıklama yapan SETA kaynakları “PESCO kurulma emelini dışına çıkmak durumunda kaldı. Akdeniz’de Türkiye’yi zayıflatmak, Türk donanması karşısına PESCO güçlerini çıkarmak niyetinde olan bu yapılanma, vakitle Türkiye’yi içine almak niyetiyle hareket etmeye başladı. Bu kararda Türkiye’nin gösterdiği askeri muvaffakiyetler ve Akdeniz’de Libya ve Mısır ile attığı adımlar tesirli oldu. Avrupa Birliği ‘PESCO’ müdafaası ismi altında, bölgede yer alan güç kaynaklarını denetim altına almak ve bölgeyi askeri manada da bir üs olarak kullanmayı hedefliyordu. Fakat Türkiye’nin PESCO içine yer alması ile kartların tekrar karıldığını görüyoruz” dedi.

Alman basınında PESCO’da Türkiye’nin yer almasının Akdeniz’de ‘ılımlı bir hava’ estireceği belirtilirken bir yandan da Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın bu iştirake olumlu hal sergilemeyeceği yazılıyor. İki Akdeniz ülkesinin Brüksel’de lobi yaptığı ve Türkiye’nin PESCO yapılanmasında hiçbir projede yer almaması gerektiğini savunuyor. Fakat Almanya ve Fransa’nın başını çektiği yapılanmada Türkiye’nin bölgesinde oyun kurucu bir ülke haline geldiği, AB güvenliği için projelerde yer alması gerektiği belirtiliyor.

AVRUPA BİRLİĞİ’NİN NATO’SU

2017 yılında İngiltere, Danimarka, Malta ve Portekiz dışındaki 24 AB üyesi ülkenin iştirakiyle kurulan ve 2019’da resmi statü kazanan PESCO, AB’nin NATO’su olarak nitelendiriliyor. Türkiye’nin PESCO’da yer almak için attığı birinci adım, milyar dolarlık bir projeyi içeriyor. Proje, askeri hareket kabiliyetinin güzelleştirilmesini, ulaştırma alanlarının genişletilmesini ve teknoloji transferini içeriyor. 2017 yılında kurulan PESCO, proje üyesi ülkelere savunma kabiliyetlerini iş birliği içinde geliştirme, operasyonel hazırlık yürütme ve askeri kuvvetlerin katkılarını artırma imkanı tanıyor. PESCO dahilinde şu ana kadar eğitim, kara formasyon sistemleri, deniz ve hava sistemleri, siber güvenlik üzere alanlarda biri tamamlanmış, 46 da süren proje bulunuyor.

KAAN ZENGİNLİ