İsrail merkezli NSO Group’un ürettiği “Pegasus” casus yazılımla ilgili skandal büyüyor. Yazılımla takip edilen isimler ortasında devlet ve …
İsrail merkezli NSO Group’un ürettiği “Pegasus” casus yazılımla ilgili skandal büyüyor. Yazılımla takip edilen isimler ortasında devlet ve hükümet liderleri ile muhalif başkanların de olduğu ortaya çıktı. Paris merkezli sivil toplum kuruluşu Forbidden Stories ve Amnesty International’ın elde ettiği bir liste 10’dan fazla ülkede 50 binden fazla telefonun dinlendiğini ortaya koymuştu. Listenin ayrıntıları ortaya çıkmaya devam ediyor.
15 BİN TELEFONA SIZILDI
Casus yazılım haberleri en çok Meksika’yı salladı. Ülkedeki resmi kurumların geçtiğimiz yıllarda uyuşturucu kartellerini takip etmek için birçok ülkeden casus yazılım satın aldığı biliniyordu. Lakin İsrail’den satın alınan Pegasus’la yalnızca uyuşturucu kartellerinin değil, devletin doruğunun de takibe alındığını ortaya koydu. Datalara nazaran 2016 ve 2017 yılları ortasında 15 binden fazla kişi takibe alındı.
LİDERİN ADAMLARI TOPTAN İZLENMİŞ
Meksika Cumhurbaşkanı Andres Manuel Lopez Obrador ile kontaklı en az 50 kişi Pegasus’la dinlendi. Bu 50 kişi ortasında Obrador’un karısı, çocukları, yardımcıları, birtakım bakanlar ve hekimi da var. Her partiden siyasetçilerin yanısıra gazeteciler, avukatlar, aktivistler, savcı, diplomat, öğretmen ve belediye liderleri, valilar, yargıçlar, tabipler ve akademisyenler de listedeki yerini aldı. Ülkedeki güvenlik uzmanları 15 bin kişilik listeyi “buz dağının görünen yüzü” olarak kıymetlendiriyor.
PAKİSTAN BAŞBAKANI MAKSAT ALINMIŞ
Pakistan da “Pegasus” alarmı datalar ülkeler ortasında. Pakistan Başbakanı İmran Han’ın telefonuna da casus yazılım yüklendiği sav edildi. İmran Han’ın telefonunun Hindistan tarafından amaç alınmış olabileceği belirtilirken, haberler üzerine Başbakan Han, bilgi bakanına bahisle ilgili kapsamlı bir çalışma hazırlaması için talimat verdi. İmran Han’ın ortaya çıkacak rapora nazaran mevzuyu memleketler arası platforma taşıyacağı belirtiliyor.
FAS FRANSIZLARI TAKİBE ALMIŞ
Fransız basını ise gazeteciler dahil 1000 Fransız vatandaşının, Fas tarafından Pegasus’la gaye alındığını yazdı. Fransa Hükümet Sözcüsü Gabriel Attal, Pegasus ifşaatını şoke edici diye nitelerken, doğruluğunun kanıtlanması gerektiğini söyledi. Gaye alınanlar ortasında Fas’taki insan hakları ihlallerini bildiren araştırmacı haber sitesi Mediapart ve haftalık hiciv mecmuası Canard Enchaine de var. Her iki yayıncı da hacklemelerle ilgili cürüm duyurusunda bulunacaklarını açıkladı. Fas’ın Paris Büyükelçiliği ise savları reddetti.
Macaristan’dan ‘kullandık’ itirafı
Macaristan programın ağır olarak kullanıldığı ülkelerden birisi. Ülkede ortalarında gazeteciler, avukatlar, iş dünyası devleri ve aktivistlerle kontaklı 300’den fazla Macar telefon numarası listede yer aldı. Örneklem alınarak isimli inceleme yapılan 3 telefondan birinde casus yazılım olduğu, başka ikisinin de Pegasus saldırısına maruz kaldığı aktarıldı. Macaristan Adalet Bakanı Judit Varga, Pazartesi günü Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında hükümetin Pegasus kullanıp kullanmadığına yönelik soruya direkt karşılık vermedi. Gazetecilere verdiği demeçte, “Macaristan, hukukun üstünlüğü ile yönetilen bir devlettir ve rastgele bir saygın devlet üzere, 21. yüzyılda ulusal güvenlik misyonlarını yerine getirmek için teknik araçlara sahiptir” dedi.
Büsbütün korunmak imkansız
Pegasus’la 50 bin kişinin takip edilmesi “casus yazılımları” tekrar gündeme getirdi. Pekala çağın en büyük tehdidi olan casus yazılımlardan nasıl korunacağız?
Toplumsal Medya Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, casus yazılımlardan büsbütün korunmanın mümkün olmadığını kaydetti. Doç. Kırık, “Akıllı telefonlar daima şimdiki tutulmalı. Casus yazılımların telefon rehberine girmemesi için 8 haneli şifre belirlenmeli. Yönetici ayrıcalıkları kısıtlanıp ‘Sürekli bana sor’ kısmı işaretlenmeli. Telefona root atılmamalı. Rastgele bir program yüklendiğinde şahsî data müsaadesi sorulmalı. Şimdiki antivirüs sistemi kullanılmalı. Gelen maillerdeki linklere tıklanmamalı ve en kıymetlisi sanal özel ağ geçidi kullanılmalı” tavsiyesinde bulundu.
BUNLARA DİKKAT!
Akıllı telefonlarda casus yazılımın nasıl tespit edilebileceğiyle ilgili ise Doç. Kırık, “Piliniz olağan müddetten çok süratli bitiyor, günden güne taşınabilir işletimde artan bir yavaşlama varsa, bir anda pup up reklamlar çıkıyor, yeni arama motorları, uygulamalar telefonunuza yüklenmişse, giriş yapmakta zorlanıyorsanız, antivirüs yazılımları kendi kendini kapatıyorsa şüphelenmelisiniz. Telefonunuza casus yazılım girmiş olabilir. Aygıtı büsbütün temizlemeniz kıymetlidir, hatta datalar bilgisayara atılıp taranmalı. Çoklukla fizikî hafıza kartlarında saklanmalı” halinde konuştu.
ÇOK MAĞDURİYET VAR
Vatandaşların siber güvenliğe karşı duyarsız olduğunu belirten irtibat uzmanı Said Ercan, ise şunları söyledi: “Yapılması gereken indirilen programlar düzgünce incelenmeli. Yönergeler okunmalı. Sevecenler dediğimiz küçük metotlarla değişik programlar telefona gönderiliyor. Her şeyi telefonla yapıyoruz. Bir fotoğraf çekildiği vakit anonime düşüyor. Mümkün mertebe bu telefonların dinlendiğini bilmek lazım. Siz değerli biriyseniz daha çok dikkat edilmeli. İki istikametli yapılıyor; bir istihbaratçılar, iki dolandırıcılar, sizin bilgilerinizi ele geçirip tehdit ediyor. Fazla mağduriyet yaşanıyor.”
Modi rakibini dinledi
Programın faal kullanıcıları da deşifre oluyor. Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin, Pakistanlı isimlerin yanısıra, kendine muhalif isimleri de Pegasus’la takibe aldığı belirtiliyor. Hindistan’da en az 300 telefonun dinlendiği tez ediliyor. Teyitli Hindistan numaraları içinde, ana muhalefet partisi Kongre’nin başkanı Rahul Gandhi’nin de iki numarası bulunuyor. Gandhi’nin artık kullanmadığı bu numaralar, 2018 yılının ortasından 2019 ortasına kadar dinlenmiş. Bu ifşaat karşısında sert reaksiyon veren Kongre Partisi, Modi’nin başbakanlığındaki Hindu milliyetçisi BJP hükümetini “yatak odası konuşmalarını dinlemekle” suçladı. Gandhi “İster bana, ister muhalefetin öbür önderlerine, ister rastgele bir vatandaşa yönelik gayeli gözetleme, yasadışı ve elimdir. Sorumlular tespit edilip cezalandırılmalı” dedi.
Ayşe Mine Alioğlu
