Kuzey Atlantik Mutabakatı Örgütü (NATO), 1949’da tarih sahnesine çıkarken üç ana maksada odaklanmıştı: 1) Batı Avrupa’ya Sovyetler Birliği …
Kuzey Atlantik Mutabakatı Örgütü (NATO), 1949’da tarih sahnesine çıkarken üç ana maksada odaklanmıştı: 1) Batı Avrupa’ya Sovyetler Birliği tarafından gelebilecek her türlü tehlikeyi önlemek, 2) Avrupa’nın politik entegrasyon ve birlik sürecini desteklemek, 3) ABD’nin Avrupa’da çok ve yıkıcı milliyetçilik akımlarının tekrar ortaya çıkmaması için garantör haline getirilmesi.
Fakat NATO vakit içinde ABD’nin dünya çapındaki siyasi amaçlarının bir payandasına dönüştürülerek, Washington’daki siyaset yapıcıların operasyon aygıtı haline geldi. Bu durumdan en çok etkilenen ise İslam dünyası oldu.
NATO ajandasında Türkiye, Sovyet tehdidine karşı bir cins “ileri karakol” olarak konumlandırılmıştı. Komünizmin sızmaması ismine Türkiye’ye dayanak artırılırken, birebir vakitte ülkedeki iç siyaset istikrarlarına dışarıdan müdahaleler de hızlandı. Türkiye yakın tarihindeki çok sayıda darbe ve darbe teşebbüsünde, NATO’nun uzantılarını görmek mümkündü. ABD ve NATO idaresi Türkiye’yi vakit zaman “üyeliğe yakışmayacak şekilde” davranmakla suçlarken, Türkiye’nin maruz kaldığı operasyonlarla ilgili hiçbir telafi teşebbüsü yahut özür ortaya konmadı.
ACI DOLU GÖRÜNTÜ
11 Eylül 2001 ataklarından sonra NATO’yu seferber eden ABD, evvel Afganistan’ı akabinde da Irak’ı işgal etti. Yüz binlerce sivilin hayatına mal olan bu işgaller Afganistan ve Irak’ın içinde bulunduğu durumu daha da kötüleştirirken, NATO’nun İslam dünyasına yönelik müdahale listesine yeni başlıkların eklenmesine yol açtı. Artık Afganistan ve Irak’tan çekilme konuşulurken, geride kalan acı bilançonun nasıl tazmin edileceği meçhul.
TEK ÇIKAR YOL
Tüm bu süreçler, Müslüman dünyanın algısında NATO’nun işgallerle özdeşleşmesine yol açtı. Örgütün resmi açıklamalarında gündeme gelen barış ve huzur üzere kavramların nitekim hayata geçirilebilmesi için, NATO’nun İslam’la ve Müslümanlarla sağlıklı bir bağ geliştirmesinden öteki bir yol görünmüyor.
Daima genişleyen bir örgüt
NATO, 4 Nisan 1949’da, 12 ülkenin iştirakiyle kuruldu: ABD, İngiltere, Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç ve Portekiz. Örgüte daha sonra 1952’de Yunanistan ve Türkiye, 1955’te Almanya ve 1982’de İspanya katıldı. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının akabinde oluşan yeni kaideler çerçevesinde Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya 1999’da NATO’ya dahil olurken, 2004’te Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya, 2009’da Arnavutluk ve Hırvatistan, 2017’de Karadağ ve son olarak 2020’de Kuzey Makedonya örgüt çatısı altına girdi.
