Küresel piyasalar, ABD’de açıklanan ekonomik verilerin ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz indirimleri konusunda politika alanını genişletmesiyle pozitif bir seyir izliyor.
ABD yönetiminin uyguladığı tarifelerin küresel büyümeyi baskılamasının yanı sıra enflasyonist riskleri artıracağına yönelik endişeler sürüyor.
Ülkede dün açıklanan enflasyon verileri tüketici fiyatlarındaki artışın hızlanmaya başladığına işaret etti. Bu hızlanmanın ılımlı olması ve iş gücüne ilişkin risklerin devam etmesi ise Fed’in beklentilerin üzerinde faiz indirimleri yapabileceğine dair öngörüleri kuvvetlendirdi.
Fed’den daha geniş bir faiz indirimi patikası beklentilerinin yükselmesi, yatırımcı iştahını artırırken, New York borsasında endeksler rekor seviyelerden kapandı.
Ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ağustosta aylık bazda yüzde 0,4 ile beklentilerin üzerinde, yıllık bazda yüzde 2,9 ile beklentilere paralel arttı. Yıllık enflasyon, ocak ayından bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Değişken enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de ağustosta temmuzda olduğu gibi aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 3,1 artarken beklentilere paralel gerçekleşti.
ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı ise 6 Eylül ile biten haftada 27 bin kişi artışla 263 bine yükseldi. Beklentilerin üzerinde gerçekleşen işsizlik maaşı başvuruları, Ekim 2021’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Analistler, ABD’de enflasyon endişelerinin canlılığını koruduğunu ancak iş gücü piyasasındaki zayıflama eğiliminin Fed’i faiz indirimlerine daha yakın bir konuma taşıdığını ifade etti.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in gelecek hafta politika faizini 25 baz puan indirmesine kesin gözüyle bakıldığını belirten analistler, yıl sonuna kadar bankanın toplamda 3 faiz indirimine gideceği beklentilerinin güçlendiğini kaydetti.
Analistler, dün açıklanan enflasyon verisinin Fed’den beklenen faiz indirimlerini sekteye uğratacak kadar endişe verici olmadığını aktardı.
– ABD yönetimi mahkemenin Cook kararı sonrası temyize gitti
Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump’ın Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook’u görevden alma girişimine ilişkin süreç devam ediyor. Dün ABD yönetimi, Trump’ın Cook’u görevden almasını engelleyen alt mahkeme kararını durdurmak için temyiz mahkemesine başvurdu.
Alt mahkemenin verdiği Cook’un görevde kalmasına izin veren kararın temyiz süreci boyunca durdurulmasının istendiği başvuruda, mahkemenin söz konusu talebi 15 Eylül’e kadar karara bağlaması istendi.
Analistler, Fed’in 16-17 Eylül’de yapacağı para politikası toplantısına işaret ederek, alt mahkemenin kararı yürürlükte kaldığı sürece Cook’un bu toplantıya katılarak oy kullanabileceğine dikkati çekti.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack da düzenlediği basın toplantısında, istihdama yönelik aşağı yönlü riskler göz önüne alındığında Fed’in politika faizini düşürmeye başlaması için alan olduğunu belirtti.
Öte yandan, ülkede federal hükümetin bütçe açığı, tarife gelirlerinin de etkisiyle ağustosta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 9 azalarak 345 milyar dolara geriledi.
Ağustos ayında gümrük vergilerinden elde edilen gelirin, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 296 artışla 30 milyar dolara çıkması dikkati çekti.
Ekonomik verilerin yanı sıra jeopolitik gelişmeler de takip ediliyor. Basın mensuplarının gündeme ilişkin sorularını yanıtlayan Trump, Rus insansız hava araçlarının (İHA) Polonya hava sahasını ihlal etmesine ilişkin, “Bir hata olmuş olabilir.” açıklamasını yaptı.
– Endeksler rekor seviyelerden kapanırken, tahvil faizi geriledi
Fed’e ilişkin artan gevşeme beklentileri tahvil piyasaları ve altının ons fiyatında etkili olmaya devam ediyor. Dün ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 7 Nisan’dan bu yana ilk kez yüzde 4 seviyesinin altına inerek yüzde 3,99 seviyesini gördü. ABD 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 4,03 seviyesinde bulunuyor.
Altının ons fiyatı üst üste rekor kırmasının ardından satış baskısının artmasıyla dünü düşüşle tamamlasa da, yeni günde yükseliş eğilimini sürdürüyor. Altının ons fiyatı yüzde 0,5 artışla 3 bin 653 dolardan alıcı buluyor. Dolar endeksi de yüzde 0,1 yükselişle 97,6’da bulunuyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise şu sıralarda yüzde 0,7 düşüşle 65,6 dolarda işlem görüyor.
New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,85, Nasdaq endeksi yüzde 0,72 ve Dow Jones endeksi de yüzde 1,36 değer kazandı. Üç endeks tüm zamanların en yüksek kapanış değerine ulaştı. ABD’de endeks vadeli kontratlar ise yeni güne negatif seyirle başladı.
– Avrupa borsaları pozitif seyretti
Avrupa borsaları dün alıcılı seyrederken, Almanya’da bugün açıklanacak ağustos ayına ait enflasyon verileri yatırımcıların odağında bulunuyor.
Dün Avrupa Merkez Bankası (ECB) üç temel politika faizini değiştirmedi. ECB, mevduat faiz oranını yüzde 2, refinansman faizini yüzde 2,15 ve marjinal borçlanma faizini de yüzde 2,40 seviyesinde tutma kararı aldı.
ECB Başkanı Christine Lagarde, Avro Bölgesi’nde enflasyon oranının istedikleri seviyelerde bulunduğunu belirtti. Lagarde, dezenflasyonist sürecin sona erdiğine işaret ederek, enflasyon görünümünün halen değişken küresel ticaret politikası ortamı nedeniyle belirsiz olduğunu anlattı.
Lagarde, yılın geri kalanında daha yüksek tarifeler, daha güçlü avro ve artan küresel rekabetin Avro Bölgesi büyümesini yavaşlatmasını beklediğini, ancak söz konusu olumsuzlukların büyüme üzerindeki etkisinin gelecek yıl azalacağını söyledi.
Rusya-Ukrayna Savaş’ı ile Orta Doğu’daki çatışma gibi jeopolitik gerilimlerin ciddi belirsizlik kaynağı olmaya devam ettiğine dikkati çeken Lagarde, jeopolitik gerilimlerin azalması veya kalan ticaret anlaşmazlıklarının hızla giderilmesi halinde güvenin artacağını ve ekonomilerin daha da canlanacağını anlattı.
Analistler, bundan sonra ECB’nin parasal gevşeme döngüsünü sonlandırabileceğini, olası bir faiz indirimi olması durumunda ise bunun ekim ayında değil aralık ayında gerçekleşebileceğini söyledi.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,78, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,89, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,30 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,80 değer kazandı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne CAC 40 endeksi hariç pozitif başladı.
– Japonya’da sanayi üretimi beklentilerin üzerinde geriledi
Asya’da pozitif bir görünüm izlenirken, ABD tarafındaki risk iştahı yeni işlem gününde bölgeye taşındı.
ABD ile Japonya arasında ticaret anlaşmasına varılması, Fed’in gevşemesine yönelik artan beklentiler bölge piyasalarında etkili olurken, Japonya’da Nikkei 225 endeksi rekor seviyelere yükseldi.
Bölgede açıklanan verilere göre, Japonya’da sanayi üretimi temmuzda aylık bazda yüzde 1,2 ile tahminlerin üzerinde azaldı. Ülkede aynı dönemde kapasite kullanım oranı da yüzde 1,1 geriledi.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,5 ve Güney Kore’de Kospi endeksi de yüzde 1,4 arttı.
– Yurt içinde ödemeler dengesi verileri takip edilecek
Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,92 değer kaybederek 10.382,89 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ekim vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,1 geriledi.
Yurt içinde gözler bugün ödemeler dengesi verilerine çevrildi. AA Finans’ın “Temmuz 2025 Ödemeler Dengesi” verilerine ilişkin beklenti anketi, 15 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı.
Ankete göre, ekonomistler, cari işlemler hesabının temmuz ayında 1 milyar 560 milyon dolar fazla verdiğini öngördü. Ekonomistlerin söz konusu dönem için cari fazla beklentileri, 930 milyon dolar ile 2 milyar 55 milyon dolar arasında yer aldı. Ekonomistler, cari işlemler açığının 2025 yılında 20 milyar 167 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini tahmin etti.
Öte yandan, dün TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan düşürerek yüzde 40,5’e çekti. Ayrıca, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan 43,5’e, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41,52’ten 39’a indirdi.
Bunun yanında TCMB toplam rezervleri, 5 Eylül haftasında bir önceki haftaya göre 1 milyar 750 milyon dolar artışla 180 milyar 107 milyon dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 artışla 41,3240’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 41,3650’den işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde cari işlemler dengesi ve piyasa katılımcıları anketinin, yurt dışında ise İngiltere’de dış ticaret dengesi ile sanayi üretimi ve ABD’de Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.300 ve 10.200 seviyelerinin destek, 10.500 ve 10.600 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
09.00 İngiltere, temmuz ayı sanayi üretimi
09.00 İngiltere, temmuz ayı dış ticaret dengesi
09.00 Almanya, ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi(TÜFE)
10.00 Türkiye, temmuz ayı cari işlemler dengesi
10.00 Türkiye, eylül ayı piyasa katılımcıları anketi
17.00 ABD, eylül ayı Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi