Türkiye’nin birçok vilayet merkezinden canlı fay geçtiğinin altını çizen Fırat Üniversitesi (FÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Kısmı Öğretim …
Türkiye’nin birçok vilayet merkezinden canlı fay geçtiğinin altını çizen Fırat Üniversitesi (FÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy, bilhassa Doğu Anadolu Fay (DAF) zonuna dikkat çekerek Malatya’nın Kale ilçesi ve etrafında sismik aktivitenin ağırlaştığını ve muhtemel bir sarsıntıyla karşı karşıya olabileceklerini kaydetti.
Son haftalarda ülkenin dört bir yanında arka arda meydana gelen zelzeleler, vatandaşlar tarafından telaş ile karşılanıyor. Sarsıntılar ile ilgili bilgilendirme ve ihtarlardan bulunan Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy, Kuzey Anadolu Fay zonuna dikkat çekerek Malatya’nın Kale ilçesi ve etrafında sismik aktivitenin ağırlaştığına kaydetti. Prof. Dr. Aksoy, bu bölgede sarsıntı beklediklerini belirtti. Ayrıyeten, zelzele olduktan sonra halk ortasında bundan sonra “100 sarsıntı olmaz” görüşünün aldatıcı olduğunu söz eden Prof. Dr. Aksoy, geçtiğimiz günlerde Düzce’de 22 yıl sonra meydana gelen zelzelenin, 1999 Düzce sarsıntısı ile birebir fay üzerinde oluşmadığını belirterek o faya paralel diğer bir fay üzerinde oluştuğuna dikkat çekti. Türkiye’nin zelzele ülkesi olduğunu hatırlatarak çok sayıda vilayet merkezinden canlı fay geçtiğinin unutulmaması gerektiğini vurgulayan Aksoy, bu gerçeklerden yola çıkılarak yapılaşmanın gerçekleştirilmesi gerektiğini kelamlarında ekledi.
“Kale bölgesine dikkat edilmeli”
Malatya’nın Kale ilçesi ve etrafında sarsıntı olma ihtimalinin yüksek olduğunu ve bu bölgeye dikkat edilmesi gerektiğini tabir eden Prof. Dr. Aksoy, “Ülkemizde meydana gelen sarsıntılara baktığımız vakit Düzce’de, Erzurum’da, Karayazı’da, Pütürge’de zelzelenin varlığını görüyoruz ki bunlar 5 ve üzerindeki zelzeleler. Türkiye’nin muhakkak yerlerinde ağırlaşma olduğunu görüyoruz. Zira bu büyük olanların tetiklediği küçük zelzeleler de var. Bu bölgelere baktığımız vakit Ege Bölgesinde tekrar saçılmış halde ağır bir sarsıntı aktifliğinin varlığını görüyoruz. Doğu Anadolu Fay (DAF) zonu üzerinde Malatya’nın Kale ilçesi üzerinde ağırlaştığını görüyoruz. Adeta bir ağırlaşma var. DAF zonu üzerindeki bu aktifliğe baktığımız vakit, Kale etrafındaki sismik aktivitenin ağırlaştığını ve Kale’nin kuzeyindeki Elazığ sonları içerisindeki Pınarlı, Habibuşağı köylerinde zelzelelerin meydana geldiğini görüyoruz. Hasebiyle ana kırığın biraz daha kuzeyinde Uluova fay zonunun Güneybatı devamında Kale’ye ve oradan Yeşilyurt’a devam eden fay zonunun aktivitesinin arttığını söyleyebiliriz” dedi.
“Bölgede her an şiddetli bir zelzele meydana gelebilir”
Her an her bölgede şiddetli bir zelzelenin meydan gelebilme ihtimalinin unutulmaması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Aksoy, “Halk ortasında ekseriyetle aldatıcı bir inanış var. Sarsıntı oldu, 50, 100 ve 150 yıl rahatız, diye düşünülüyor. Bunlar aldatıcı sayılar. Her fayın zelzele üretme aralığı var, buna zelzele tekrarlanma aralığı ismi veriliyor. Bunlar da lakin o fay üzerinde detaylı çalışmalarla ortaya konabilir. Lakin şunu da görüyoruz, Düzce’de 12 Kasım 1999 sarsıntı meydana geldi ve 20 yıl sonra 17 Kasımda tekrar zelzele meydana geldi. Sarsıntının tekrarlanma aralığı 20 yıl mı? diye sorulabilir. Tabi ki değil. Zira birebir bölgede çok sayıda fay var. Birinin hareketi, sarsıntı üretmesi başkalarını tetikliyor ve kısa aralıklarla birkaç yıl sonra farklı büyüklüklerde sarsıntılar ortaya çıkıyor. O yüzden ’Bu kadar yıl rahatız, sarsıntı olmayacak’ demeleri üzerinde yalnızca birebir fay üzerinde zelzele olmuyor ve yine güç birikmesi lazım diyebiliriz. Lakin dediğim üzere o faydan ayrılan, onunla birleşen ve onunla ve ona paralel çok sayıda fay olduğu için sarsıntı olabiliyor. Örneğin, Düzce’de son sarsıntıda çalışan fay 1999 depremindeki fay değil, ona paralel olan öteki bir fay üzerinde meydana geldiğini görüyoruz. Hasebiyle sarsıntı ülkesinde yaşadığımızı ki çok sayıda vilayet merkezimizden canlı fay geçtiğini unutmayalım. Bu nitekim hareketle yapılaşmayı gerçekleştirmemiz gerekiyor” diye konuştu.
