Acıbadem Eskişehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Ümit Gedikoğlu Kurtar, “Parkinson görülme sıklığı her 100 bin şahısta 300 olarak karşımıza …
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Ümit Gedikoğlu Kurtar, “Parkinson görülme sıklığı her 100 bin şahısta 300 olarak karşımıza çıkıyor. Fakat yaş ilerledikçe risk de artıyor. O denli ki 60 yaşından sonra görülme sıklığı yüzde 1’e kadar yükselen Parkinson’un önümüzdeki yıllarda daha çok görüleceği düşünülüyor. Bu nedenle belirtileri dikkate almak büyük değer taşıyor” dedi.
His durumumuzu direkt etkileyen, memnunluk hormonu olarak bilinen dopaminin bedenimiz üzerindeki tesirleri yalnızca his dünyamız ile sonlu değil. Zira dopamin eksikliği ilerleyen yaşla birlikte görülme sıklığı artan ve ne yazık ki şimdi tedavisi bulunmayan Parkinson hastalığının da nedeni olarak gösteriliyor. Ellerde titreme, hareketlerde ve konuşmada yavaşlama, uyku bozukluğu, depresyon ve anksiyete üzere farklı belirtilerle ortaya çıkan Parkinson hastalığında en kıymetli kazanım ise erken teşhis. Parkinson’un birinci belirtileri ortaya çıkar çıkmaz harekete geçilmesi, yanlışsız tedavi ve takibin sağlanması ile birden fazla hastanın uzun yıllar olağan bir hayat sürebildiğine dikkat çekerek, 11 Nisan Dünya Parkinson Günü’nde hastalıkla ilgili farkındalık oluşturulmasının amaçlandığını belirten Dr. Ümit Gedikoğlu Kurtar, belirtiler, teşhis ve tedavi teknikleri hakkında da detaylı bilgi verdi.
Parkinson, beyinde dopamin isimli nörokimyasal unsurun kaybıyla ortaya çıkan ve ilerleyen bir beyin hastalığı olarak tanımlanıyor. Dopaminin beyinde “bazal ganglia” denilen bölgelerde olan beden hareketlerini denetim eden, başka beyin bölgeleri ortasında iletiler ileten bir kimyasal olduğunu anlatan Dr. Ümit Gedikoğlu Kurtar, “Dopamin, insanların akıcı ve birbiri ile uyumlu hareketler yapmalarını sağlar. Bu kimyasalı üreten hücrelerin çok büyük bir kısmı kayba uğradığında kâfi ölçüde dopamin üretilemez ve Parkinson hastalığının motor belirtileri ortaya çıkar” diyor. Hastalığın en değerli belirtisi ise koku kaybı. Parkinson hastalarının yüzde 80-90 kadarında koku bozukluğu görüldüğünü söyleyen Dr. Ümit Gedikoğlu Kurtar, “Özellikle erken devirde oluşan bu koku bozukluğu; koku algılama, koku ayırt etme ve tanımlamayı da etkiliyor. Koku duyusu kaybı yahut azalması hastalığın öteki belirtilerinden yıllarca evvel başlıyor” dedi.
Hareketler de yavaşlıyor
Pekala, bu hastalığın belirtileri neler? Parkinson’un “motor ve motor olmayan” başlıkları ile ele alınan semptomlarla ortaya çıktığını anlatan Dr. Ümit Gedikoğlu Kurtar, belirtiler konusunda şu açıklamada bulundu:
“Motor semptomlar, daha çok beden hareketlerinde kendini gösteriyor. El titremesi, başparmağın denetimsiz hareket etmesi, çene ve dudakta oluşan titremeler, bazen bacak kaslarında olan seğirmeler görülüyor. Parkinson hastalığındaki titreme eller istirahat halindeyken olur. Gerilimli ve heyecanlıyken olan, kahve ya da ilaç tüketimi sonrası gelişen ya da esansiyel tremor denilen ailevi geçişli titreme hastalığı ile görülen durumdan ayırt etmek gerekir. Parkinsonlu hastaların hareketleri yavaşlar. Bradikinezi diye anılan bu durumda hasta harekete başlama ve hareketi devam ettirmede zorlanır. Kısa adımlarla yürürler ve kaslarda sertleşme nedeniyle beden ağrıları oluşur. Ayrıyeten konuşma suratında ve ses tonunda yavaşlama, mimiklerde azalma, konuşmanın monotonlaşması ile el yazısının ansızın küçülmesi ya da sistemsiz hale gelmesi üzere belirtiler de Parkinson’u işaret eder.”
Uyku bozukluğu ve depresyon da belirti
Hastalığın motor olmayan semptomları ise “uyku bozuklukları, kabızlık, koku duyusunun kaybı, depresyon, cinsel fonksiyon bozukluğu ve anksiyete” olarak sıralanıyor. Lakin Dr. Ümit Gedikoğlu Kurtar, hastalığının her hastada farklı belirtilerle ortaya çıkabileceğine dikkat çekerek “Parkinson deyince akla titreme geliyor. Meğer hastaların yüzde 15’inde hayatları boyunca titreme yaşanmıyor. Bu nedenle titreme görülen bireylerin erken teşhis ihtimali daha yüksek” diye belirtti.
“Yan tesir nedeniyle ilacı bırakmak yanlış”
Hastalığı net bir biçimde tanımlamak için özel bir test olmadığını kaydeden Dr. Ümit Gedikoğlu Kurtar, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Parkinson teşhisi, benzeri semptomlara sahip başka hastalık ihtimalleri elendiği yahut hasta Parkinson ilaçlarına karşılık verdiği vakit konulur. Parkinson hastalığında tedavi usulleri hastalığın mevcut bulguları, hayat kalitesi üzerinde tesirli olabilir. Parkinson ilerleyici bir hastalıktır ve hasebiyle vakit ilerledikçe semptomlar berbatlaşabilir. Gerçek tedavi ve takip sayesinde, birçok hasta olağan hayatını uzun yıllar boyunca sürdürebilir. Bu nedenle, hastalığın, birinci belirtileri ve semptomları saptanır saptanmaz tıbbi görüş almak değerlidir; böylelikle tedavi seçeneklerini en düzgün biçimde pahalandırmak mümkün olur. Erken tedavi ile hastalığın gidişatını yavaşlatmak mümkün hale gelir. Tedavi sırasında kullanılan ilaçların oluşabilecek yan tesirlerini belirleyip ortadan kaldırmak değerlidir. Lakin her ne olursa olsun ilacın yan tesiri görüldü diye ilacı bırakmak yanlıştır, zira hastalık belirtileri tekrar ortaya çıkar.”
