Doç. Dr. Yeşim Güzey Aras, parkinson hastalığında patlama yaşanacağını vurgularken, Türkiye’de her yıl 10 bin kişinin parkinson olduğunu söyledi …
Doç. Dr. Yeşim Güzey Aras, parkinson hastalığında patlama yaşanacağını vurgularken, Türkiye’de her yıl 10 bin kişinin parkinson olduğunu söyledi.
Sakarya Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi Nöroloji Anabilim Kolu tabibi Doç. Dr. Yeşim Güzey Aras, 11 Nisan Dünya Parkinson Hastalığı Günü’nde İHA’ya özel açıklamalarda bulundu. Önümüzdeki yıllarda ülkemizde parkinson hastalığında bir patlama yaşanacağını aktaran Doç. Dr. Aras, “Ülkemizde her yıl yaklaşık 10 bin şahsa Parkinson teşhisi konuluyor ve 2030 yılında hasta sayısının iki katına çıkması bekleniyor” dedi.
Dünya Parkinson Hastalığı Günü’nde hastalıkla ilgili şimdiki bilgiler paylaşan Doç. Dr. Yeşim Güzey Aras, Türkiye’de 150-200 bin civarında, dünyada ise 10 milyondan fazla Parkinson hastası olduğunu ve 2030 yılına kadar hasta sayısının 30 milyona ulaşacağını söyledi.
Parkinson’un, hareket bozuklukları polikliniğine müracaat nedeni olan hastalıklar ortasında birinci sırada yer aldığını belirten Doç. Dr. Aras, beyin hücrelerindeki hasarı büsbütün onaracak kesin bir tedavinin şimdi bulunmadığını lakin hastalık belirtilerinin gerçek tedaviyle kıymetli ölçüde azaltılabildiğini tabir etti.
’’Hastalık, bulgular çıkmadan 20 yıl evvel başlıyor’’
Hastalık bulgularına değinen Doç. Dr. Aras, ’’Hareket bozukluğu hastalıkları, beyin hücrelerinin birbirleriyle haberleşmesini sağlayan dopamin isimli maddeyi üreten bölgenin hasarlanması ile giden ilerleyici bir hastalık kümesidir. Dopamin beyinde hareketlerin denetiminden, ahenginden ve akıcılığından sorumludur. Dopamin üreten hücrelerin yüzde 70-80 kadarı hasarlandığında hastalık belirtileri ortaya çıkar. Parkinson hastalığı da Alzheimer hastalığından sonra en sık görülen nörodejeneratif (beyin hücrelerinde kayıpla giden) ilerleyici bir hastalıktır. Aslında nörodejenerasyon, parkinson bulguları ortaya çıkmasından 20 yıl evvel başlar. Hastalığın birinci bulguları dinlenme halinde ortaya çıkan sıklıkla el parmaklarında görülen titreme, hareketlerde yavaşlama, yatakta dönememe, yüz tabirinde donuklaşma, el yazısında bozulmadır’’ dedi.
’’Parkinsonun üç evresi var’’
Parkinsonun evrelerini açıklayan Doç. Dr. Aras, ’’Hastalık, klinik bulgulara nazaran hafif, orta ve ileri olmak üzere üç evreye ayrılıyor. Hafif evrede hasta tam bağımsızdır günlük işlerini ve özbakımını oburunun yardımına gereksinim duymadan gerçekleştirebilir. Orta evrede hastalar birtakım günlük ömür aktivitelerinde (alışveriş, konut işi, paklık gibi) ve özbakım (traş olmak, banyo etmek)becerilerinde yardıma muhtaçlık duyar. İleri evrede ise hasta neredeyse tüm günlük ömür aktiviteleri ve özbakım hünerlerinde yardıma muhtaçlık duyar. Ayrıyeten bu evrede Parkinson hastalığı bulgularına ek olarak demans (unutkanlık), hayaller görme (halüsinasyon) eşlik edebilir’’ biçiminde konuştu.
’’Her titreme parkinson değildir’’
Sağlıklı insanlarda da gerilime bağlı olarak ellerde ve bacaklarda süreksiz titremeler olabileceğini belirten Doç. Dr. Aras, ’’Bunun dışında troid bezi fazla çalışanlarda, önemli karaciğer rahatsızlıklarında ve birtakım ilaçların kullanımı sırasında titreme ortaya çıkabilir. Bu nedenle her titreme Parkinson değildir. Parkinsonda görülen titremenin başkalarından farkı, hareket halinde değil dinlenme halinde ortaya çıkmasıdır. Parkinson hastalığına mahsus titreme hastaların yüzde 50-75’inde hastalığın birinci bulgusu olarak ortaya çıkabilir. Fakat yüzde 25-30 hastada titreme hastalık seyri boyunca görülmeyebilir. Teşhisi katılaştıracak olan, hasta ve yakınlarından alınan detaylı hikaye ve hareket bozuklukları konusunda özelleşmiş bir doktor tarafından yapılacak nörolojik muayenedir’’ diye konuştu.
’’Cihaz dayanaklı tedaviler ülkemizde yayın bir halde uygulanıyor’’
Tedaviler hakkında bilgi veren Doç. Dr. Aras, ’’Beyin pili, göbekten iğne, mideye tüp takma üzere aygıt takviyeli tedaviler ülkemizde de yaygın bir formda uygulanıyor. Bu tedaviler, ileri evrede görülen belirtilere büyük ölçüde yarar sağlıyor. Örneğin Sakarya Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi’nde uyguladığımız, halk ortasında mideye tüp tedavisi olarak bilinen Duodopa formülünde, mideye yerleştirilen ve ucu ince bağırsağa gönderilen bir tüp aracılığı ile hastaya daima infüzyon formunda ilaç veriliyor. Böylelikle, ilaç ve besin etkileşimleri önleniyor, ilacın beyne süratle ulaşması sağlanıyor.Yakın gelecekte kullanılabilecek yeni ilaçlara ilişkin çalışmalar da sürüyor. Ayrıyeten gen tedavisi, kök hücre nakli, aşı üzere deneysel çalışmalar da devam ediyor’’ sözlerini kullandı.
Bu hastalıklar parkinson habercisi olabilir
Doç. Dr. Aras, kelamlarını şöyle sonlandırdı: ’’Kabızlık, depresyon, koku duyusunda azalma yada koku alamama, uyku sırasında hareketlilik ve REM uykusundayken konuşma, görme sorunları, omuz ağrısı üzere belirtiler, parkinson hastalığı habercisi olarak kabul edilebilir. Parkinson hastalığı dışında benzeri bulgu ve belirtilerle karşımıza çıkabilen ve Parkinsonizm diye isimlendirilen Multisistem Atrofi, Lewy Cisimcikli Demans, Kortikobazal Dejenerasyon üzere birkaç farklı hastalık da bulunmaktadır. Bu hastalıklar başlangıçta parkinson hastalığında görülen tüm bulguları taklit etseler de yıllar içerisinde farklı belirtilerin tabloya eklenmesi ile tanınırlar. Fakat erken evrede bu hastalıkları parkinson hastalığından klinik muayene, laboratuvar ve görüntüleme usulleri ile ayırt etmek mümkün değildir.
Parkinson hastaları baklaya dikkat etmeli
Baklanın yeşil kabukları ve yaprakları Levodopa unsuru içeriyor. Parkinson tedavisinde kullandığımız Levodopa preparatı ilebirlikte baklanın kabukları yahut yaprakları yenilirse ilacın aktifliği artıyor ve beyinde gereğinden fazla dopamin salınımı yaşanıyor. Bu da hastada yüz, boyun ya da uzuvlarda istem dışı oynamalara neden oluyor’’.
