Koronavirüs (Covid-19) salgınının toplum sıhhati ve kamu sistemi açısından oluşturduğu riski yönetme ve hastalığın yayılım suratını denetim …
Koronavirüs (Covid-19) salgınının toplum sıhhati ve kamu sistemi açısından oluşturduğu riski yönetme ve hastalığın yayılım suratını denetim altında tutma hedefiyle, salgınla uğraş sürecinin temel prensipleri olan paklık, maske ve uzaklık kurallarının yanı sıra hayatın her alanına yönelik uyulması gereken kurallar ve tedbirler; salgının genel seyrinin ve Sıhhat Bakanlığı ile Koronavirüs Bilim Heyeti’nin tekliflerinin kıymetlendirilmesi sonucunda Cumhurbaşkanlığı Kabinesinde alınan kararlar doğrultusunda belirlenmektedir.
Bu çerçevede gerek 14 Nisan 2021 tarihinden bu yana sırasıyla uygulan kısmi kapanma, tam kapanma ve kademeli olağanlaşma önlemleri ile birlikte toplumsal izolasyonun artırılması; gerekse aziz milletimizin önlemlere ahenk noktasındaki sağduyulu ve fedakarca yaklaşımı sonucunda günlük hadise, hasta ve ağır hasta sayılarında önemli bir düşüş yaşandığı kamuoyunun malumudur.
Öte yandan daima birlikte elde edilen bu muvaffakiyetin sürdürülmesi, salgının yayılımının denetim altında tutulması ve ivmelenen aşılama faaliyetleri ile birlikte kalıcı olağanlaşmanın sağlanması için salgınla uğraş önlemlerine riayet etmek önümüzdeki devirde de ehemmiyetini korumaktadır.
Bu doğrultuda salgının seyrinde yaşanan gelişmeler ile Sıhhat Bakanlığı ve Koronavirüs Bilim Şurası’nın tavsiyeleri, Sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığında toplanan 31 Mayıs 2021 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kabinesinde ele alınarak; Haziran ayı boyunca uygulanacak olan kademeli olağanlaşma sürecinin ikinci etabı kapsamında aşağıdaki önlemlerin 1 Haziran 2021 Salı günü saat 05.00’ten itibaren hayata geçirilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
1. SOKAĞA ÇIKMA KISITLAMASI
Kademeli olağanlaşma periyodunun ikinci etabında; Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri 22.00 – -05.00 saatleri ortasında; Pazar günleri ise Cumartesi günü saat 22.00’den başlayıp Pazar gününün tamamını kapsayacak ve Pazartesi günü saat 05.00’te tamamlanacak formda sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacaktır.
1.1– Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak müddet ve günlerde üretim, imalat, tedarik ve lojistik zincirlerinin aksamaması, sıhhat, tarım ve orman faaliyetlerinin sürekliliğinin sağlanması emeliyle Ek’te belirtilen yerler ve bireyler kısıtlamadan muaf tutulacaktır.
Sokağa çıkma kısıtlamasına yönelik tanınan muafiyetler, 14.12.2020 tarih ve 20799 sayılı Genelgemizde açıkça belirtildiği biçimde muafiyet nedeni ve buna bağlı olarak vakit ve güzergah ile sonlu olup aksi durumlar muafiyetlerin berbata kullanımı olarak görülerek idari/adli yaptırımlara mevzu edilecektir.
Sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulan iş yeri/fabrika/imalathane üzere yerlerde çalışan şahıslar yapılan kontrollerde 29.04.2021 tarih ve 7705 sayılı Genelgemiz çerçevesinde e-Devlet platformunda yeralan İçişleri Bakanlığı e-Başvuru sistemi üzerinden alınan “çalışma müsaadesi vazife belgesini” ibraz etmek zorundadırlar. Lakin NACE kodu eşleşme kusuru, muafiyet kapsamındaki bir iş yerinde vazife yapmasına karşın alt patronun muafiyet kapsamında olmaması nedeniyle misyon evrakı alınamaması yahut erişim yanlışı üzere durumlarda örneği bahse bahis genelge ekinde yer alan ve patron ile çalışanın beyanı/taahhüdüyle manuel doldurularak imza altına alınan “çalışma müsaadesi vazife dokümanı formu” da kontrollerde ibraz edilebilecektir.
1.2– Tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak Pazar günlerinde bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılar 10.00-17.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebilecek, vatandaşlarımız zarurî muhtaçlıklarının karşılanması ile sonlu olmak ve araç kullanmamak kuralıyla (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine en yakın bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılara gidip gelebileceklerdir.
1.3– Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan müddet ve günlerde ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin yalnızca ekmek satan bayileri (sadece ekmek ve unlu mamul satışı için)açık olacaktır. Vatandaşlarımız ekmek ve unlu mamul gereksinimlerinin karşılanması ile hudutlu olmak ve araç kullanmamak koşuluyla (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine yürüme arasında olan fırına gidip gelebileceklerdir.
Fırın ve unlu mamul ruhsatlı iş yerlerine ilişkin ekmek dağıtım araçlarıyla yalnızca market ve bakkallara ekmek servisi yapılabilecek, sokak ortalarında mutlaka satış yapılmayacaktır.
1.4– Yabancılara yönelik sokağa çıkma kısıtlamasına dair muafiyet yalnızca turistik faaliyetler kapsamında geçici/kısa bir mühlet için ülkemizde bulunan yabancıları kapsamakta olup; ikamet izinliler, süreksiz muhafaza statüsündekiler yahut milletlerarası muhafaza müracaat ve statü sahipleri dahil olmak üzere turistik faaliyetler kapsamı dışında ülkemizde bulunan yabancılar sokağa çıkma kısıtlamalarına tabidirler.
1.5– Kendi gereksinimlerini karşılayamayacak durumda olan ileri yaş kümelerindeki yahut ağır hastalığı olan vatandaşlarımızın 112, 155 ve 156 numaraları üzerinden bildirdikleri temel gereksinimleri, VEFA Toplumsal Takviye Gruplarınca karşılanacak olup, bu bahiste gerek işçi görevlendirilmesi gerekse gereksinimlerin bir an önce giderilmesi bakımından gerekli önlemler Valiler ve Kaymakamlar tarafından alınacaktır.
1.6– Aşı hakkını kullanarak iki doz aşı olmuş olan 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ile 18 yaş altı gençler ve çocuklarımızla ilgili olarak, herkes için uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasının dışında ayrıyeten bir sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayacaktır.
Aşı hakkı bulunmasına karşın aşı olmayan 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız pazar günleri dışındaki öteki günlerde yalnızca 10.00 – 14.00 saatleri ortasında sokağa çıkabilecekler; pazar günleri ise tam gün sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olacaklardır.
1.7– Sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olup olmadığına bakılmaksızın 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ile 18 yaş altı gençler ve çocuklarımız kent içi toplu ulaşım araçlarını (metro, metrobüs, otobüs, minibüs, dolmuş vb.) kullanamayacaklardır.
Bu karardan, Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın yüz yüze eğitim ve öğretim yapmasını uygun gördüğü öğrenciler istisna tutulacaktır.
2. KENTLER ORTASI SEYAHAT KISITLAMASI
Kademeli olağanlaşma periyodunun ikinci etabında; yalnızca sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan mühlet ve günlerde kentler ortası seyahat kısıtlaması uygulanacak olup sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayan müddet içerisinde kentler ortası seyahate ait rastgele bir kısıtlamaya gidilmeyecektir.
2.1– Kentler ortası seyahat kısıtlamasının istisnaları;
– Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan mühlet ve günlerde vatandaşlarımızın uçak, tren, otobüs üzere toplu taşıma vasıtalarıyla yapacakları kentler ortası seyahatler için ayrıyeten seyahat müsaadesi alması istenmeyecek, kentler ortası seyahat edeceğini bilet, rezervasyon kodu vb. ile ibraz etmeleri kâfi olacaktır. Bu durumdaki bireylerin kentler ortası toplu taşıma vasıtaları ile ikametleri ortasındaki hareketlilikleri, kalkış-varış saatleriyle uyumlu olmak kalmak kaydıyla sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacaktır.
– Zarurî bir kamusal vazifenin ifası kapsamında ilgili Bakanlık ya da kamu kurum yahut kuruluşu tarafından görevlendirilmiş olan kamu vazifelilerinin (müfettiş, denetmen vb.) özel yahut resmi araçlarla yapacakları kentler ortası seyahatlerine, kurum kimlik kartı ve görevlendirme evrakını ibraz etmeleri kaydıyla müsaade verilecektir.
– Kendisi yahut eşinin, vefat eden birinci derece yakınının ya da kardeşinin cenazesine katılmak için yahut cenaze nakil sürecine refakat etmek gayesiyle rastgele bir cenaze yakınının e-devlet kapısındaki İçişleri Bakanlığına ilişkin e-Başvuru yahut ALO 199 sistemleri üzerinden yapacakları müracaatlar (yanında akraba pozisyonundaki 9 şahsa kadar bildirimde bulunabilecektir) sistem tarafından vakit kaybetmeksizin otomatik olarak onaylanarak cenaze yakınlarına özel araçlarıyla seyahat edebilmeleri için gerekli seyahat müsaade evrakı oluşturulacaktır.
Cenaze nakil ve defin süreçleri kapsamında müracaat yapacak vatandaşlarımızdan rastgele bir evrak ibrazı istenilmeyecek olup Sıhhat Bakanlığı ile sağlanan entegrasyon üzerinden gerekli sorgulama seyahat müsaade dokümanı düzenlenmeden evvel otomatik olarak yapılacaktır.
2.2– Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan mühlet ve günlerde vatandaşlarımızın özel araçlarıyla kentler ortası seyahate çıkmamaları temeldir.
Lakin aşağıda belirtilen zarurî hallerin varlığı durumunda vatandaşlarımız, bu durumu belgelendirmek; e-devlet üzerinden İçişleri Bakanlığına ilişkin e-Başvuru ve ALO 199 sistemleri üzerinden Valilik/Kaymakamlık bünyesinde oluşturulan Seyahat Müsaade Heyetlerinden müsaade almak kaydıyla özel araçlarıyla da seyahat edebileceklerdir. Seyahat Müsaade Dokümanı verilen bireyler, seyahat mühletleri boyunca sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacaktır.
Mecburî Hal Sayılacak Durumlar;
bireylerin mecburî hali bulunduğu kabul edilecektir.
3. İŞ YERLERİNİN FAALİYETLERİ
3.1– Yeme-içme yerleri (restoran, lokanta, kafeterya, pastane gibi);
kaydıyla,
3.2– 14 Nisan 2021 tarihinden bu yana faaliyetlerine orta verilmiş durumda olan;
Faaliyet alanında bulunan iş yerleri;
kaydıyla 1 Haziran 2021 tarihinden itibaren (Pazar günleri hariç) 07.00 – 21.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebileceklerdir.
Öte yandan kapalı yüzme havuzları, hamamlar, saunalar ve masaj salonları, nargile salonu/kafeleri ile gazino, taverna, birahane üzere iş yerlerinin faaliyetlerine yeni bir karar alınıncaya kadar orta verilmesine devam edilecektir.
3.3– Üstte sayılan iş yerleri dışında kalan perakende ve hizmet bölümündeki giysi, tuhafiye, züccaciye, hırdavat, terzi, berber üzere dükkanlar, ofis ve ofisler vb. iş yerleri ile AVM’ler;
3.4– Zincir marketler başta olmak üzere çeşitli iş yerleri tarafından açılış yahut muhakkak gün ya da saatlere mahsus genel indirim uygulamalarının oluşturduğu yoğunluğun önüne geçilebilmesi için indirim uygulamalarının en az bir hafta sürecek formda uzun periyodlarla yapılması gerekmektedir.
3.5– Tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak olan Pazar günlerinde; marketlerde (zincir ve üstün marketler dahil) zarurî temel muhtaçlıklar kapsamındaki eserler dışında elektronik eşya, oyuncak, kırtasiye, giysi ve aksesuar, alkol, konut dokuması, oto aksesuar, bahçe gereçleri, hırdavat, züccaciye vb. eserlerin satışına müsaade verilmeyecektir.
3.6– Sıhhat Bakanlığı Salgın İdaresi ve Çalışma Rehberinde belirlenen kurallara uymak kaydıyla pazar yerleri (Pazar günleri hariç) 07.00 – 20.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebileceklerdir.
3.7– Online market ve yemek sipariş firmaları, hafta içi ve hafta sonu 07.00-24.00 saatleri ortasında evlere/adrese servis biçiminde çalışabileceklerdir.
4. EĞİTİM-ÖĞRETİM FAALİYETLERİ
Halihazırda faaliyetlerine devam etmekte olan kreşler ve anaokulları kademeli olağanlaşmanın ikinci etabında da faaliyetlerine devam edecek olup öbür tüm okul ve sınıf düzeyleri için Ulusal Eğitim Bakanlığınca kamuoyuna duyurulduğu formda uygulama sürdürülecektir.
5. KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA MESAİ
Cumhurbaşkanlığının 14.04.2021 tarih ve 2021/8 sayılı Genelgesi ile Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığının 27.04.2021 tarih ve 17665 sayılı yazısı doğrultusunda, kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmakta olan 10.00-16.00 saatleri ortası mesai sistemi ile uzaktan/dönüşümlü üzere esnek çalışmausulünün uygulanmasına kademeli olağanlaşma periyodunun ikinci etabında da devam edilecektir.
6. TOPLANTI / ETKİNLİKLİKLER İLE NİKAHLAR / DÜĞÜNLER VE ZİYARETLER
6.1– Dönemsel açıdan mecburilik taşıyan spor kulüplerinin genel heyetleri hariç olmak üzere sivil toplum kuruluşları, sendikalar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları ile birlikler ve kooperatiflerin genel heyet dahil yapacakları geniş iştirakli her türlü aktiflikleri 15 Haziran 2021 tarihine kadar ertelenecektir.
Dönemsel açıdan yapılması zarurî olan spor kulüplerinin genel şuraları ise; fiziki ara ile temizlik/maske/mesafe kurallarına uyulması ve açık alanlarda kişi başı minimum 4 m2, kapalı alanlarda kişi başı minimum 6 m2 alan bırakılması kaydıyla yapılabilecektir.
15 Haziran 2021 Salı gününden itibaren ise sivil toplum kuruluşları, sendikalar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, birlikler ve kooperatiflerce yapılacak genel konsey dahil geniş iştirakli etkinliklere; fiziki aralık ile maske/mesafe/temizlik kurallarına uyulması ve açık alanlarda kişi başı minimum 4 m², kapalı alanlarda kişi başı taban 6 m² alan bırakılması kaydıyla müsaade verilecektir.
6.2- Nikah merasimleri ile nikah merasimi formundaki düğünler;
– Açık alanlarda;
6.3– Huzurevi, yaşlı bakımevi, rehabilitasyon merkezi, çocuk meskenleri üzere toplumsal koruma/bakım merkezlerinde kalanlara yönelik ziyaretlere bu yerlerde kalan her kişi için haftada en fazla bir ziyaret olacak formda müsaade verilecektir.
7. TOPLU ULAŞIM ÖNLEMLERİ
7.1– Kentler ortası faaliyet gösteren toplu taşıma araçları (uçak hariç); araç ruhsatında belirtilen yolcu taşıma kapasitesinin %50’si oranında yolcu kabul edebilecekler ve araç içindeki yolcuların oturma formu yolcuların birbirleriyle temasını engelleyecek (1 dolu 1 boş) halde olacaktır.
Otobüs, tren vb. şehirlerarası toplu taşıma araçlarında kapasite sınırlamasının tespiti sırasında tıpkı adreste ikamet eden ve birebir çekirdek aileden (eş, anne-baba, kardeş) olan bireyler, hesaplamaya dahil edilmeyecek ve yan yana seyahat etmelerine müsaade verilecektir.
Ayrıyeten 2+1 koltuk nizamındaki şehirlerarası toplu taşıma yapan otobüslerde her iki cam kenarındaki koltuklara yolcu kabul edilebilecek olup (ortadaki koltuklar boş bırakılacaktır), yolcu taşıma kapasitesi buna nazaran belirlenecektir.
7.2– Kent içi toplu ulaşım araçları (minibüs, midibüs vb.) ise 14.04.2021 tarih ve 6638 sayılı Genelgemizle getirilen asıllar çerçevesinde % 50 kapasite sınırlamasına ile ayakta yolcu kabul edilmemesi kuralına tabi olarak faaliyet sunabileceklerdir.
8. KONAKLAMA TESİSLERİNE DAİR ÖNLEMLER
8.1– Şehirlerarası karayolları üzerinde bulunan dinlenme tesisleri (yerleşim alanı içerisinde bulunanlar hariç) ile konaklama tesislerinin (otel, motel, apart otel, pansiyon vb.) içerisinde bulunan yeme-içme yerleri (sadece konaklamalı müşterilerle hudutlu olacak şekilde); tıpkı masada birebir anda açık alanlarında üç, kapalı alanlarında ise ikiden fazla müşteri kabul edilmemek kaydıyla hizmet verebileceklerdir.
8.2– Konaklama tesislerinin kapalı alanlarında bulunan cümbüş merkezleri kapalı tutulacak ve bu alanlarda müşteri kabul edilmeyecektir.
8.3– Konaklama tesislerinin açık alanlarında toplu cümbüş formunda etkinliklere katiyetle müsaade verilmeyecek, bu yerlerde ağırlaşmanın önüne geçilebilmek ismine fizikî aralık kurallarına azami itina gösterilecektir.
8.4– Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak olan müddet ve günlerde konaklama tesislerinde rezervasyonunun bulunması (bedelinin tamamı ödenmiş olmak kaydıyla) vatandaşlarımız açısından sokağa çıkma ve/veya şehirlerarası seyahat kısıtlamasından muafiyet sağlayacak olup bu maksatla seyahat edecek vatandaşlarımızın kontrollerde rezervasyon ve ödeme evraklarını ibraz etmeleri kâfi olacaktır.
8.5– 30.09.2020 tarih ve 16007 sayılı ile 28.11.2020 tarih ve 19986 sayılı Genelgelerimiz doğrultusunda konaklama tesislerinin kontrolleri faal formda sürdürülecek, geçersiz rezervasyon başta olmak üzere her türlü berbata kullanımın önüne geçilecektir.
9. GENEL ASILLAR
9.1– Valilik ve Kaymakamlıklarca; Sıhhat Bakanlığı Salgın İdaresi ve Çalışma Rehberinde her bir işkolu/faaliyet alanına ait başka ayrı olarak belirlenmiş olan koronavirüs salgınıyla çaba emelli önlem, yordam ve temellerin ilgili işyeri yetkilileri ve çalışanlarına hatırlatılmasına dair bilgilendirme faaliyetlerine tartı verilecektir.
9.2– Gerek Bakanlığımız Genelgeleri gerekse Sıhhat Bakanlığı Salgın İdaresi ve Çalışma Rehberinde belirlenen önlem, yol ve temeller çerçevesinde, Vali ve Kaymakamlarımızın koordinesinde kolluk kuvvetlerinin azami seviyede kapasite ile iştirak gösterdiği (diğer kurum ve kuruluşların personeli/görevlileri ile destek edilmiş şekilde) ağırlaştırılmış kontroller gerçekleştirilecektir.
9.3– Yürütülecek her türlü kontrol faaliyetinde işyeri sahipleri/çalışanları ile vatandaşlarımızı kurallara uymaya/sorumlu davranmaya nezaketle davet eden rehberlik edici bir yaklaşım sergilenecek olup, kurallara karşıtlıklarda ısrar, tekerrür, kuralların temelli ihlali üzere suiistimal edici tavır ve davranışlarla karşılaşılması halinde ise gerekli idari/adli süreç tesisinden imtina edilmeyecektir.
