Büyümede çift hane hayal değil: İkinci çeyrek hedefi yüzde 20

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Kamu Maliyesi Raporu’na nazaran, 2021 yılının birinci çeyreğinde, güçlü yatırımlar ve özel tüketim ile dış talebin dayanağıyla büyümede yüksek performans görüldü.

GÜÇLÜ TALEP DESTEKLİYOR

• Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı datalara nazaran, birinci çeyrekte iktisat yıllık yüzde 7 büyürken, bu periyotta toplam yurt içi talebin (stok dahil) büyümeye katkısı 5,9 puan düzeyinde gerçekleşti. Büyümeye net dış talebin katkısı ise 2019 yılı üçüncü çeyreğinden bu yana birinci kere olumluya dönerek 1,1 puan oldu. Güçlü dış talep nisan ve mayıs aylarında üretimi desteklemeye devam ederken, 2021 yılının ikinci çeyreğine ait öncü göstergeler iktisatta büyüme eğiliminin sürdüğüne işaret ediyor.

Nisan ayında güçlü tüketim talebi güçlü seyrederken, araba ve beyaz eşya satışları canlılığını koruyor, tüketim malları ithalatı nisan prestijiyle artışını sürdürüyor. Öte yandan inanç endeksleri nisan ve mayıs aylarında zayıflarken, tüketici kredilerinde yavaşlama eğilimi devam ediyor. Rapora nazaran, 2021 yılı ikinci çeyreğinde güçlü ihracatın ve düşük bazın da kıymetli katkısıyla çift haneli bir büyüme gerçekleşmesi bekleniyor.

ORTA VADELİ PROGRAMA UYUMLU

• Para ve maliye siyasetlerindeki ihtiyatlı duruşla büyümenin yılın ikinci yarısında ölçülü seyredeceği öngörülürken, bu doğrultuda 2021 yılı GSYH büyümesinin Orta Vadeli Program (OVP) varsayımı olan yüzde 5,8 ile uyumlu gerçekleşmesi beklentisi güç kazanıyor. Dış talebin büyümeye değerli ölçüde müspet katkı sağlaması beklenen 2021 yılında, büyüme kompozisyonunun istikrarlı bir görünüm arz etmesi öngörülüyor. Bu doğrultuda, gelecek devirde yurt içinde ve global ölçekte salgının ve aşılamanın seyri ekonomik aktivite üzerinde belirleyici olacak. Salgının tekrar hızlanması ekonomik aktiviteyi baskılayabilecekken, salgında ve aşılamada olumlu seyir bilhassa hizmetler kesimi görünümünü destekleyecek.

Kovid-19 takviyesi 661 milyar lira

Kovid-19 ile gayret kapsamında uygulanan önlemlerin ekonomik büyüklüğü mayıs ayı prestijiyle toplamda 661 milyar liraya ulaşırken, bu fiyat GSYH’nin yüzde 11,7’si oldu. Bu meblağın yıl sonuna kadar 715,8 milyar liraya ulaşması öngörülüyor. Bu kapsamda merkezi idare bütçesinden yapılan harcama meblağı 79,4 milyar lira oldu. İşsizlik Sigortası Fonu ve Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu’ndan yapılan ödemeleri de dahil edince yapılan harcama meblağı 136,7 milyar liraya ulaştı. Bu fondan kullanılan ölçünün yıl sonunda 180,5 milyar liraya ulaşması öngörülüyor.

CARİ İSTİKRARDA TABLO OLUMLU

• Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Kamu Maliyesi Raporu’na nazaran, gelecek periyotta güçlü mal ihracatı, altın ithalatındaki olağanlaşma, seyahat gelirlerinde beklenen kısmi düzgünleşme, ölçülü kredi büyümesi ve yapısal ıslahatların cari istikrara olumlu yansıması bekleniyor. Bu doğrultuda cari süreçler açığının ulusal gelire oranının 2021 yılında yüzde 3 civarına gerileyeceği öngörülüyor. Hükümet tarafından üretim çeşitliliğini ve derinliğini artıran, inovasyonu, rekabetçiliği ve verimliliği odağına alan siyasetlerle cari istikrarın güzelleştirilmesi hedefleniyor.

İSTİHDAM 2,4 MİLYON KİŞİ ARTTI

Kovid-19 salgını ve salgının yayılmasını engellemeye yönelik alınan önlemler nedeniyle 2020 yılında istihdamda kayıplar yaşandı. Başta hizmetler kesimi olmak üzere fiziki temasın daha yüksek olduğu ve turizmle ilintili bölümlerde istihdam kaybı daha da bariz gerçekleşti. Ekonomik aktivitedeki canlanma ve salgının iktisada tesirini azaltmak için alınan tedbirlerle birlikte iş gücü piyasası 2020 yılı ikinci yarısında toparlanmaya başlamasına karşın, 2020 yılı genelinde istihdam, 2019 yılına nazaran yaklaşık 1,3 milyon kişi azaldı. Bu yıl ise iş gücü piyasasında daha olumlu bir görünüm gözlemlenmekle birlikte bilhassa hizmetler bölümündeki yavaş toparlanma istihdamı baskılamaya devam ediyor. İş gücü piyasasına yönelik önlemlerin uygulanmasıyla 2020 yılı Haziran – 2021 yılı Mart devrinde toplam istihdam yaklaşık 2,4 milyon kişi arttı. Bu yıl mart ayı prestijiyle mevsimsel düzeltilmiş istihdam oranı yüzde 44,3’e yükselirken, işsizlik oranı yüzde 13,1 düzeyine geldi.