Afganistan’ı eylül ayına kadar terk etmeyi planlayan ABD, kendisi için çalışan Afganların ülkeden tahliyesinde Türkiye’ye göçü tetikleyecek …
Afganistan’ı eylül ayına kadar terk etmeyi planlayan ABD, kendisi için çalışan Afganların ülkeden tahliyesinde Türkiye’ye göçü tetikleyecek oldubittiye soyundu. Taliban’ın düşman bellediği bu bireylerin bir kısmı ABD’ye sığınmacı statüsünde kabul edilirken artan talep karşılanmayınca “Türkiye yahut İran üzerinden vize müracaatında bulunun, değerlendireceğiz” açıklamaları yapılmaya başlandı. ABD Dışişleri’nin bu istikametteki açıklamalarına Türkiye sert karşılık verdi. Kaynaklar, Türkiye’ye sormaksızın bu türlü bir yol açmanın sonuçlarına işaret ettiler.
KELAMDA TAHLİYE ÇALIŞMASI
ABD idaresi, artan Taliban atakları nedeniyle risk altındaki Afganların tahliye edilmesi çalışmalarının kapsamını genişlettiğini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı, ABD’den sığınma statüsü alabilecek Afganların sayısının arttırılacağı, bunlara Amerikan haber kuruluşlarının mevcut ve eski çalışanları, Amerikan yardım ve kalkınma kuruluşlarının ve ABD’den kaynak alan başka yardım kuruluşlarının çalışanlarının dahil olduğu kaydedildi. Amerikan devlet çalışanı ve NATO askeri misyonunun mevcut ve eski çalışanlarının da kriterlere uymasalar da program kapsamına alındığı, binlerce Afgan ve birinci dereceden ailelerinin mülteci olarak ABD’de kalıcı ikamet etme hakkına sahip olacakları belirtildi.
TÜRKİYE’Yİ ADRES GÖSTERDİ
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 2001 yılından bu yana yaklaşık 73 bin kişinin bu yolla mülteci olarak Amerika’ya geldiğini belirtirken, yalnızca gecen yıl 8 bin Afgan’ın kabul edildiğini, Senato’nun artık 8 bin bireye daha bu hakkı tanıyacak yolu açtığını kaydetti. Blinken “2001 yılından bu yana, bu çalışanlara karşı özel bir sorumluluğumuz var. Onlar bizlerin yanında durdu, biz de onların yanında duracağız. Bu bireylerin ailelerine ve kendilerine özel bir vize sağlayacağız” dedi. Blinken, bu bireylerin yasal süreçleri sürecinde üçüncü bir ülkede konuk edilmeleri konusunda ayrıntı paylaşmazken, Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın üst seviye bir yetkilisi 2 Ağustos’taki brifingde potansiyel bir göçmen akını için Afganistan’a komşu ülkelerle ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ile temasta olduklarını öne sürdü. Yetkili, adres olarak da Afganistan’ın kuzeyindeki Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan üzere ülkeler ile İran üzerinden Türkiye’ye işaret etti.
ABD DİREKT UÇAKLARLA ALSIN
Bu mevzunun ABD ile hiçbir biçimde gündeme gelmediğini vurgulayan Ankara, kelam konusu açıklamalara sert reaksiyon gösterdi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Tanju Bilgiç, “ABD’nin açıklaması bölgemizde büyük bir göç krizine neden olacak ve göç yollarında Afganların acılarını artıracaktır. Meseleye bölge ülkeleri ortasında tahlil bulmak yerine ülkemizin isteği olmaksızın ülkemizde tahlil aranmak istenmesi kabul edilemez” dedi. Türkiye’nin yeni bir göç krizini üçüncü bir ülke ismine üstlenecek kapasitesi bulunmadığını vurgulayan Bilgiç, “Türkiye olarak, ABD’nin sorumsuz ve ülkemize müracaattan aldığı kararı kabul etmiyoruz. ABD, şayet bu bireyleri ülkesine almak istiyor ise direkt uçaklarla ülkesine nakletmesi mümkündür. Ülkemiz, hiçbir durumda üçüncü ülkelerin memleketler arası sorumluluklarını devralmayacak, kanunlarımızın üçüncü ülkeler tarafından kendi hedefleri için berbata kullanılmasına müsaade vermeyecektir” dedi.
KATEGORİ KATAKULLİSİ
Dışişleri kaynakları, 2000’li yıllardan itibaren Afganistan’da bulunan ABD’lilerin bu mühlet içinde birçok beşerle çalıştıklarını ve bu şahısların Taliban tarafından düşman olarak görülmesi nedeniyle de Amerika’ya gönderildiğini anımsattı. ABD’ye çalışan tüm Afganlıların Amerika’ya gönderilmesine yanaşmayan ABD’lilerin artan talep üzerine açıkça “İran üzerinden Türkiye’ye gidin, vize müracaatında bulunun” diyerek yol gösterdiğini belirten kaynaklar, “bunu Türkiye’ye sormaksızın rastgele bir müracaatta bulunmaksızın” yaptıklarını kaydetti. Kaynaklar, Türkiye’ye sormaksızın bu türlü bir yol açmanın sonuçlarına işaret ettiler. ABD’nin direkt almaya yanaşmadığı Afganlar için ABD mülteci kabul programı kapsamında oluşturulduğu öncelik 2 kategorisi, ABD ile iş birliği nedeniyle hayatları tehlike altında olabilecek lakin ABD hükumetiyle direkt çalışmadıkları ya da ABD devleti tarafından verilen misyonlarının kısa müddetli olması üzere nedenlerle özel göçmen vizesi alması uygun olmayan Afganları ve birinci dereceden ailelerini kapsıyor.
GÖÇMEN İSTASYONU OLMAYIZ
AK Parti Genel Başkanvekili Kurtulmuş ise, “Afgan göçmenlerin nereye gönderileceğine ait hesap yapan emperyalistler, evvel Afganistan’ı on yıllardır süren işgalleriyle ne hale getirdiklerinin hesabını versinler. ABD idaresinin ülkemizi bir göçmen istasyonu olarak kullanma planını reddediyoruz, kabul edilemez” halinde konuştu.
Değer Sezer
