Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin birinci kısmında …
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin birinci kısmında yer alan 12 unsur, TBMM Genel Şurasında kabul edildi.
Kabul edilen hususlara nazaran, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na, kurulması öngörülen tasarruf finansman faaliyetine ait yapı ve süreçlerin daha yeterli anlaşılabilmesi için “organizasyon ücreti”, “tahsisat”, “tasarruf finansman faaliyeti” ile “tasarruf fon havuzu” üzere kavramlar eklenecek.
Genel Heyette kabul edilen önerge doğrultusunda yapılan değişikliğe nazaran, “organizasyon ücreti”, müşterilerin tasarruf finansman kontratı kapsamında tasarruf finansman faaliyeti ve tasarruf fon havuzunun idaresi karşılığında ödeyecekleri meblağ olarak tanımlanacak.
“Tahsisat”, tasarruf finansman kontratı uyarınca, tahsisata hak kazanılmasına ait şartların yerine gelmesi kuralıyla müşterinin tasarruf birikimlerinin ve mukavele kapsamında taahhüt edilen finansman meblağının müşterinin, mirasçısının yahut vekilinin konut, çatılı iş yeri yahut taşıt edinmesi maksadıyla satıcı pozisyonundaki üçüncü bireylere hesaben ödenmesini kapsayacak.
“Tasarruf finansman faaliyeti”, bir kontrat kapsamında evvelden belirlenen şartların gerçekleşmesi kuralıyla konut, çatılı iş yeri yahut taşıtın edinimi için faizsiz finansman temellerine nazaran muhakkak bir müddet tasarruf edilmesi, müşterilere finansman kullandırılması ve toplanan tasarrufların idaresini içerecek.
“Tasarruf fon havuzu” ise makul bir periyotta tasarruf finansman şirketi nezdindeki birikmiş tasarruflar ve finansman geri ödemelerinden oluşan meblağlar toplamından, tahsisat olarak verilmiş meblağlar ile tasarruf geri ödemelerinin düşülmesinden sonra kalan fiyatı tanımlayacak.
Tasarruf finansman şirketlerinin, kontrol ve nezarete elverişli, faaliyetlerini emin ve muteber formda icra edebilecek, dalda itimat ve istikrara ziyan vermeyecek bir iştirak yapısına, güzel idareye, kâfi mali güce, gerekli tertip yapısına sahip olması amaçlanıyor. Bu kapsamda kelam konusu şirketlerin kuruluş müsaadeleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) en az 5 üyesinin tıpkı taraftaki oyuyla verilecek.
– Minimum sermaye fiyatı 100 milyon lira olacak
Tasarruf finansman şirketlerinin taban sermaye meblağı 100 milyon lira olarak düzenlenecek ve BDDK’ye aşikâr standart ve sınırlamalar getirme yetkisi verilecek.
Tasarruf finansman şirketleri sadece konut, çatılı iş yeri yahut taşıt ediniminden doğan borçları finanse edebilecek. Bu şirketler, tasarruf finansman mukaveleleri dışında finansman sağlayamayacak ve sırf yurt içinde tescil edilmiş konut yahut taşıt alımlarını finanse edebilecek.
Tasarruf finansman şirketlerinin birleşme, periyot, bölünme ve iradi tasfiyeleri; BDDK’nin kontrolünde, mevcut yükümlülüklerini yerine getirebileceğine ait bir plan sunması, müşterilerine olan finansman yükümlülükleri dahil olmak üzere tüm yükümlülüklerinin yerine getirilmesi kaidesiyle gerçekleşebilecek. Bu şirketler, tasfiye sürecinde yeni müşteri edinemeyecek, sunulan plana uyulmaması yahut kelam konusu süreçlerin müşteri hak ve menfaatlerini ziyana uğratacağının tespiti halinde BDDK kararıyla iradi tasfiye müsaadesi iptal edilecek.
Şirketlerin faal kalitesinin ve gelir-gider istikrarının bozulması hasebiyle öz kaynaklarının faaliyetlerin emin formda yürütülmesine mani olacak biçimde bozulması ya da şirket idarelerinin basiretsizliği nedeniyle maruz kalınan risklerin değerli ölçüde artması yahut mali bünyeyi zayıflatabilecek halde ağırlaşması hallerinden birinin BDDK’ce tespit edilmesi halinde şirketten ek önlemler alması istenebilecek.
Tasarruf finansman şirketleri, tasfiyeleri halinde tasarruf sahiplerine ödenmek üzere, tahsil ettikleri tertip fiyatlarının binde beşini gelir hesaplarından ayırmak zorunda olacak. BDDK, bu oranı firma bazında üç katına kadar artırmaya ve uygulanmasına ait yöntem ve temelleri belirlemeye yetkili olacak.
– Müşteriye cayma ve mukavelede fesih hakkı
Kanun teklifiyle Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na, “tasarruf finansman sözleşmesi” başlıklı husus eklenecek.
Hususla, tasarruf finansman kontratının kapsamı belirlenecek. Müşteri, mukavele imzalanmasını takip eden 14 gün içinde rastgele bir münasebet göstermeksizin cayma hakkına sahip olacak. Bu durumda iştirak bedeli dahil tüm tasarruf geri ödenecek.
Müşteri, tasarruf finansman mukavelesinin tasarruf periyodu bitimine kadar kontratta fesih hakkına sahip olacak. Bu kapsamda iştirak bedeli şirkette kalacak, başka tasarrufları geri ödenecek.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na, tasarruf finansman faaliyetinin kapsamını belirleyen unsur eklenecek. Bu kapsamda şirket fon havuzunu kendi operasyonel hesaplarından ayırmak zorunda olacak. Fon havuzundaki paralar gayesi dışında kullanılamayacak ve haczedilemeyecek. Şirketler, faizsiz temellere nazaran faaliyet gösterecek.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliğinin ismi “Finansal Kurumlar Birliği” olarak değiştirilecek ve varlık idare şirketleri ile BDDK nezaret ve kontrolüne tabi öbür kuruluşlardan uygun görülenler Birliğe üye olabilecek.
Teklifle, tasarruf finansman müşterilerinin kontrat fesih ve kontrattan cayma haklarını kullanmaları durumunda birikimlerinin iade edilmesini engelleyen şahıslara yönelik ve zimmet hatası işleyen tasarruf finansman şirketi yönetici ve mensuplarına yönelik isimli ceza kararları de düzenleniyor.
Bu kapsamda cayma ve kontrat fesih hakkına karşıt süreç yapılması halinde, 62 bin 500 liradan az olmamak üzere karşıtlık oluşturan süreç fiyatının 5 katına kadar, “tasarruf finansman sözleşmesi” kapsamında alışılmamış süreç yapılması halinde ise 25 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
BDDK’nin ilgili Cumhuriyet Başsavcılığını muhatap talebi üzerine, sulh ceza hakimince, dava açılması halinde davaya bakan mahkemece iş yerlerinin faaliyetleri ve reklamları süreksiz olarak durdurulacak, ilanları toplatılacak.
Bu karşıtlıkların internet ortamında gerçekleşmesi halinde BDDK tarafından içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararı verilebilecek. Karar uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumuna gönderilecek.
Müsaadesiz tasarruf finansman faaliyetinde bulunan şirketler hakkında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Şurası tasfiye kararı verebilecek.
Alınması gereken müsaadeleri almaksızın tasarruf finansman faaliyetlerinde bulunan bireyler, 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve 5 bin güne kadar isimli para cezası ile cezalandırılacak.
Teklifle, Kanuna “Tasarrufların çekilmesini engellemek” başlıklı yeni bir unsur ekleniyor.
Kontrat imzalanmasını takip eden 14 gün içinde cayma hakkını kullanan müşteriye tertip fiyatı dahil, aldığı meblağın tamamını 14 gün içinde iade etmeyen, fesih hakkını kullanan müşteriye belirlenen müddet içinde toplam birikim fiyatını iade etmeyen yahut mukaveleyi tek taraflı fesheden şirketler, 6 aydan 2 yıla kadar mahpus ve 500 güne kadar isimli para cezası ile cezalandırılacak.
– Görüşmelerden
Kanun teklifinin görüşmeleri sırasında kelam alan HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, İnsan Hakları Aksiyon Planı’nda, haber sonlarını aşmayan yahut tenkit hedefiyle yapılan niyet açıklamalarının soruşturma konusu olmaması için hakim, savcı ve kolluk görevlilerine nizamlı eğitim verilmesinin yer aldığını belirterek, “Tepede birisi var, daima yargıya talimat veriyor, ‘Elinizi kaldırın, elinizi indirin. Gereğini yaparız, gereğini yapın.’ Erdoğan’ı kim eğitecek? Siyasette de ‘HDP’yi kapatacağız, hukuken de kapatacağız.’ diyen Cahit Özkan’ı kim eğitecek? Hakimi, savcıyı eğitmişsiniz ne yarar. Sonuçta zirveden bu talimatlar geldikten sonra hakim, savcı eli kolu bağlı duruyor.” tabirlerini kullandı.
AK Parti Küme Başkanvekili Cahit Özkan, HDP’li Kerestecioğlu’nun kelamlarına karşılık verirken, hukuk devleti prensipleri ve kuvvetler ayrılığının anayasal sistem içerisinde işlediğini vurguladı.
Türkiye’de, gelişmiş demokrasilerde bile bulunmayan uygulamaların bulunduğuna işaret eden Özkan, “Avrupa’da şu anda, 15 Temmuz üzere bir hain darbe teşebbüsüne muhatap olmamış, çukur terörüyle karşı karşıya kalmamış ve 17-25 Aralık, Seyahat kalkışması üzere süreçleri görmemiş bir ülkede bile, bizim ülkemizde var olan özgürlükler bulunamıyor. Bundan sonra siyaset bilimi fakültelerinde, yüzlerce yıl boyunca üst üste seçimlerde galip olmuş, millete büyük hizmetler etmiş, milletin mahrumiyet yıllarını telafi etmiş başkanımız Recep Tayyip Erdoğan anlatılacaktır.” diye konuştu.
HDP Küme Başkanvekili Meral Danış Beştaş ise “Sayın Özkan ‘Gelişmiş demokrasilerde olmayan şeyler yapıyoruz.’ dedi. Kırk yıl düşünsem katılacağımı düşünmezdim, şu noktada katılıyorum, hiçbir gelişmiş demokraside 79 yaşındaki bayanlar gözaltına alınıp tutuklanmıyor, eli kolu olmayan engelliler bu pandemi devrinde vefata mahkum edilmiyor.” kelamlarını sarf etti.
– “Bu, gecikmiş bir düzenleme”
CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu, hayvan yem fiyatları ile besin dalındaki fahiş fiyatlara değinerek yanında bulundurduğu küspe, ayçiçeği, ham ayçiçek yağı ve sıvı yağı kürsüden gösterdi.
HDP Bingöl Milletvekili Erdal Aydemir, bir somun ekmek ile sırada bekleyen insanların bulunduğu fotoğrafları göstererek, kelam konusu şahısların bayat etmek kuyruğunda beklediğini öne sürdü. Daha sonra kuru soğanları gösteren Aydemir, AK Parti’li milletvekillerinin bu eseri tanımadıklarını savundu.
GÜZEL Parti Isparta Milletvekili Aylin Yiğit, kanun teklifinin gecikmiş bir düzenleme olduğunu lisana getirerek, “Bu düzenlemeleri şayet siz baştan yapsaydınız birikimlerini kaybeden vatandaşlarımızın da vebalini almazdınız. ‘İyi de vatandaş niçin riske girdi de bu cins bir finansman idaresini seçti?’ diyorsanız; ekonomiyi hasta ettiniz ve bir türlü de sıhhatine kavuşturamadınız ondan.” dedi.
CHP İzmir Milletvekili Sevda Erdan Kılıç, görüşülen kanun teklifini, ileriye dönük ve geneli prestijiyle olumlu gördüklerini belirterek, “Teklif, geçmiş yıllara yayılmış ve binlerce vatandaşımızı mağdur etmiş finanszede meselesini kalıcı biçimde çözmekten uzaktır. Yıllarca beşerler bir umut hayatlarını düzelteceklerine, otomobil, mesken sahibi olacaklarına inanmışken maddi kayıpları bir yana büyük hayal kırıklıklarına uğramışlardır.” formunda konuştu.
Meclis Başkanvekili Haydar Akar, teklifin birinci kısmında yer alan hususların kabul edilmesinin akabinde birleşime orta verdi. Ortadan sonra kurulun yerinde olmaması üzerine Akar, birleşimi bugün saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
