Kuzey Doğa Derneğince Iğdır’daki Aras Kuş Araştırma Merkezinde yürütülen kuş halkalama ve araştırma çalışmalarında, kuzey yarım küreden güney …
Kuzey Doğa Derneğince Iğdır’daki Aras Kuş Araştırma Merkezinde yürütülen kuş halkalama ve araştırma çalışmalarında, kuzey yarım küreden güney yarım küreye göç halinde olan ve bilimsel adı Hieraaetus pennatus olan “küçük kartal” cinsi kuş ağlara takıldı. Iğdır’da 13 Eylül 2021’de 10 gramlık uydu vericisi yerleştirilen kuş, doğaya salındı. Takip sonucu aynı gün Van’dan İran’a, oradan da 14 Eylül 2021’de Hakkari’ye gittiği anlaşılan kartal, Derecik ilçesi yakınlarından Irak’a geçti. Irak’ta 3 gün kalan kartal, 17 Eylül 2021’de sınırdaki Imam Turki Bin Abdullah Doğa Koruma Alanı’nı kullanarak Suudi Arabistan’a ulaştı. 7 gün boyunca burada barındıktan sonra 24 Eylül’de Yemen’e giden kartal, 28 Eylül’de Kızıldeniz Sahili’nden Cibuti’ye, daha sonra da Etiyopya’ya geçti. Burada 1 ay boyunca kalan kartal, 30 Ekim’de Kenya’ya, 31 Ekim’de Uganda’ya uçarak yaşam kurduğu Nakarapirpirit bölgesinde 5 ay boyunca kaldı. Küçük kartal, güney yarım kürede kış mevsiminin yaklaşmasıyla kuzey yarım küreye dönmek üzere göçe başladı.
ŞU SIRALAR SUUDİ ARABİSTAN’DA Uganda’dan 12 Mart 2022’de yola çıkan küçük kartal, günler süren yolculuğun ardından şu sıralar bulunduğu Suudi Arabistan’daki Imam Turki Bin Abdullah Doğa Koruma Alanı yakınlarına geldi. Kartalın Iğdır’dan çıktıktan sonra toplam 20 bin kilometre uçtuğu belirlendi. Küçük kartalın, güney yarım küreye göçü esnasında Irak’taki Dicle Nehri, Suudi Arabistan’daki İmam Turki Bin Abdullah Doğa Koruma Alanı, Yemen’in Kızıldeniz sahilindeki Murad sahili, Etiyopya’daki Yangudi Rassa Ulusal Parkı, Koka Rezervuarı, Hora-Dambal (Ziway) Gölü, Shala Gölü, Abijatta-Shalla Milli Parkı, Abaya Gölü, Chamo Gölü, Chelbi Yaban Hayatı Koruma Alanı, Kenya’daki Turkana Gölü, Uganda’daki Pian Upe Doğal Yaşamı Koruma Alanı, Opeta Gölü ve Elgon Dağı Milli Parkı’na uğradığı saptandı. Göç yolculuğu süren küçük kartal dönüş yolunda ise Etiyopya’daki Awasa Gölü, East Langano Koruma Alanı, Cibuti’deki Lake Ghoubet, Hint Okyanusu’nun Tadjourah Körfezi, Yemen’e bağlı Kızıldeniz’deki Mayyun Adası, Suudi Arabistan’daki dünyanın en büyük kumlu çölü olan Rub’al Khali’nin batı ucunda bulunan Uruq Bani Koruma Alanı’nı geçti.
3 BİN 500 METREYE KADAR YÜKSELDİ KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Emrah Çoban, Aras Kuş Araştırma Merkezinde kuş bilimi üzerine ciddi çalışmaların yürütüldüğünü söyledi. Bu alana gelen birçok önemli kuş türünün izlendiğini belirten Çoban, “13 Eylül 2021’de ağlarımıza takılan küçük kartalı 10 gramlık uydu vericisi takarak izlemeye başladık. Kartal bu izleme sürecinde, yaklaşık 6 aylık periyotta 20 bin kilometre yol yaptı.” dedi. Kartalın kışı Kenya-Uganda sınırına yakın bir bölgede geçirdiğini aktaran Çoban, “Şimdi tekrar geri göçüne başladı ve şu anda Suudi Arabistan’da.
Bu 20 bin kilometrelik göç serüveninde 3 bin 500 metreye kadar yükseldi. Şu anda göçü devam ediyor, umut ediyoruz ki tekrar Iğdır üstünden geçerek üreme alanına gidecek ve orada üreyecek.” diye konuştu.
700 GRAM AĞIRLIĞINDA Iğdır’ın kuşların kuzey-güney göçleri esnasında sıklıkla kullandıkları nadide bir rota olduğunu ifade eden Çoban, “Yakaladığımız kartal erişkin bir birey, 700 gram ağırlığında. Dünyada baktığınız zaman küçük kartalların nüfusu tehlike altında değil, stabil bir popülasyona sahip. Ortalama ömürleri 7 yıl. Muhtemelen geri döndüğü zaman üreyerek hayatına devam edecek” dedi. DÖNÜŞ RUSYA’YA Küçük kartalın yaklaşık 10 gün içinde yeniden Iğdır’a gelip burada bir süre konakladıktan sonra Rusya’ya geçip kuzey yarım kürede yuva yapması bekleniyor.
