Bayan Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Özkan Özdamar, “Tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerin aşıyı yaptırmaları mecburî …
Bayan Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Özkan Özdamar, “Tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerin aşıyı yaptırmaları mecburî olmamakla birlikte şayet aşılamaya dair tüm kuralları uygunsa ve sıhhat şartları elveriyorsa tedavi öncesi aşının tüm dozlarını tamamlamalarını ve tüp bebek sürecine aşı sonrası başlamalarını önerebiliriz” dedi.
Son bir yıldır Dünya’nın gündemine oturan koronavirüs salgınıyla ilgili gözler aşıya çevrilmiş durumda. Halihazırda test etabında olan aşıları kimlerin kullanacağı, kimlerin muaf tutulacağı tartışması ise devam ediyor. Aşıyı gebelerin olmaması gerektiği belirtilirken, tüp bebek tedavisini erteleyen çok sayıda çiftin ise tedavi öncesi aşı yaptırıp yaptırmayacakları konusunda başlarında soru işareti oluşuyor. Bahçeci Fulya Tüp Bebek Merkezi tabiplerinden Bayan Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Özkan Özdamar, “Tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerin aşıyı yaptırmaları zarurî olmamakla birlikte şayet aşılamaya dair tüm koşulları uygunsa ve sıhhat şartları elveriyorsa tedavi öncesi aşının tüm dozlarını tamamlamalarını ve tüp bebek sürecine aşı sonrası başlamalarını önerebiliriz” dedi.
“Koronavirüsün sperm ve yumurtayı infekte etmediğine dair datalar mevcut”
Hamilelik devrinde geçirilen COVID-19 infeksiyonunun daha şiddetli geçirildiğine dair elimizde aktüel bir data bulunmadığını belirten Doç. Dr. Özkan Özdamar; “Virüsün anne karnındaki bebeği nasıl etkilediği net olmamakla birlikte kimi bayanlarda erken doğuma sebep olabildiği bildirilmektedir. COVID-19’un doğumda anneden bebeğe geçip geçmediği de şimdi net değildir. Üreme sıhhati açısından değerlendirildiğinde ise, korona virüsün üreme hücreleri olan sperm ve yumurtayı infekte etmediğine dair bilgiler bulunmaktadır. Tüp bebek tedavisi öncesinde yahut sırasında COVID-19 testi müspet gelen ve rastgele bir semptomu olmayan bayanlardan elde edilen yumurtaların, virüs ile infekte olmadığına dair şimdiki çalışmalar yayınlanmaktadır. Günümüzde tanınan olan öteki bir mevzu ise koronavirüs aşılarının tüp bebek tedavilerine olan tesiridir. Bu hususta mevcut sorular çok olsa da aktüel bilgilerimizin tüp bebek tedavisi olacak hasta kümesinde hayli kısıtlı olduğunu belirtmek gerekmektedir” biçiminde konuştu.
“Gebelik öncesi aşı olmak komplikasyon riskini önlemek açısından kıymet taşır”
“Tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerin COVID-19 aşısı yaptırması mecburî olmamakla birlikte aşı olmayan çiftlerde hastalığın daha ağır geçme ihtimalinin artabilecek olmasından ötürü istenmeyen sonuçların görülmesi ve buna bağlı olarak da tüp bebek tedavilerinin gecikmesi kelam konusu olabilir” diyen Doç. Dr. Özdamar, “Şiddetli COVID-19 geçiren erkeklerde kısırlık ihtimalinin artabileceğini belirten çalışmalar göz önüne alındığında aşılama, istenmeyen sonuçların azaltılması açısından da olumlu tesirlere sahip olabilir. Gebelik öncesi COVID-19 aşısı olmak, enfeksiyonun engellenmesi, hastalığın daha hafif atlatılması ve önemli komplikasyonların önlenmesi açısından değer taşımaktadır. Tüp bebek tedavisi planlayan çiftler ile ilgili olarak, otoritelerin yayınlamış olduğu net bir teklif bulunmamaktadır. Ancak gebelikten evvel yapılan aşıların gebe ve emziren bayanlar üzerindeki mümkün olumlu tesirleri göz önüne alındığında, aşikâr kurallara uymak ve zamanlamayı gerçek seçmek şartı ile aşı olmayı önermek mantıklı görünmektedir. Ek olarak çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin embriyoları aşı öncesi dondurularak saklanmalı mı sorusuyla da karşılaşmaktayız. Tüp bebek tedavisi planlayan yahut halihazırda bir tüp bebek tedavisi alan çiftlerde, sırf aşılanma nedeniyle embriyoların dondurulmasını ve aşı sonrasında çözülerek transfer edilmesini takviyeler data mevcut değildir” diye konuştu.
“Aşı olan çiftlerin tüp bebek tedavisini ertelemesine gerek yoktur”
Doç. Dr. Özdamar kelamlarına şöyle devam etti: “İngiltere’deki Kraliyet Bayan Hastalıkları ve Doğum Derneği yayınladığı bildiride, aşının hamile bayanlar üzerindeki tesirlerinin şimdi net olmadığını belirtmektedir.İngiltere’de Aşılama ve Bağışıklama Ortak Komitesi üreme çağındaki kadınların, COVID-19 aşısı yaptırdıktan sonraki dönemde gebelikten korunmalarına gerek olmadığını ifade etmektedir. Aynı komite, aşının etkileri hakkında daha fazla bilgi elde edilene kadar hamile ve emziren kadınların COVID-19 aşısı olmamalarını önermektedir. Bu veriler ışığında, aşı olmayı düşünen ve tüp bebek tedavisi planlayan çiftlerin de planlanan tedavi öncesinde, çift için tüm şartlar uygunsa ve sağlık koşulları elveriyorsa, aşının tüm dozlarını tamamlamaları önerilebilir. Aşı olan çiftlerin ise aşı sebebi ile tedavilerini ertelemelerine gerek bulunmamaktadır”.
“Aşının tedavi sürecine dair bir yan etki oluşturması beklenmiyor”
Her aşının olası beklenen ve beklenmeyen bazı yan etkilerinin mevcut olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Özdamar, “Görece yeni bir aşı olduğundan dolayı COVID-19 aşısına benzer mekanizmalar ile etki gösteren diğer aşılarla yapılan çalışmalar, güvenlik ve gebelikteki etkileri konusunda fikir sağlayabilir. Bu verilerle COVID-19 aşılarının tüp bebek tedavisi sürecinde belirgin bir yan etkiye neden olması beklenmemektedir. Ayrıca güncel olarak COVID-19 aşılarının kısırlığa yol açtığına dair herhangi bir veri mevcut değildir. Bununla birlikte inaktif (ölü) virüs aşılarının gebelik sürecinde uygulanmasının anne veya fetüs üzerinde olumsuz bir etkiye sebep olmadığı da bilinmektedir. Ancak mevcut diğer COVID-19 aşısı türlerinin (mRNA), gebelik dönemi içindeki uygulamalarına dair veriler yetersiz olduğundan hamile kalmayı planlayan ve riskli grupta oldukları için aşı olacak kadınlarda, hamile kalmadan önce aşının tüm dozlarının tamamlanması ve ilk dozdan sonraki üç ay ve ikinci dozdan sonraki iki ay süresince gebelik için beklenmesi önerilmektedir” açıklamasında bulundu.
